Aristotle bảo rằng mọi cuộc nói chuyện đều là những lần thuyết phục người nghe.
Dù buổi thuyết trình, diễn thuyết có diễn ra ở đâu, trong hoàn cảnh nào
(trước 10 người, 1000 người, một hội nghị lớn, hay một cuộc gọi chào hàng), thì
mục tiêu của diễn giả luôn là cố gắng để “bán” giá trị và uy tín mình có. Cho
nên, cuộc nói chuyện nào cũng nhằm đến chỗ thuyết phục cả.
Chẳng may, lại thường có những diễn giả nghĩ rằng họ chỉ đang trình bày
hay “cung cấp thông tin” mà thôi. “Thông tin” thường được chuyển tải tốt hơn
dưới dạng văn bản, tài liệu, cho độc giả có thì giờ để suy nghĩ và tiêu hóa.
Việc cung cấp thông tin theo cách thể hiện cảm xúc và ngọn lửa nhiệt tình
không những làm cho nội dung tài liệu trở nên hấp dẫn hơn, mà còn làm cho hình
ảnh người thuyết trình dễ đi vào lòng người và tạo nên nguồn hứng khởi hơn –
thậm chí thuyết phục hơn.
Như vậy, yếu tố nào mang lại sự thuyết phục cho một bài thuyết trình và
cho người thuyết trình?
Thuyết phục người khác
Có bốn yếu tố cốt lõi. Tôi sẽ bắt đầu với ba yếu tố Aristotle nhắc đến;
yếu tố thêm vào cuối cùng là của tôi.
Logos
Dịch ra từ tiếng Hy lạp, chữ này có nghĩa là lôgíc, lập luận. Thông
tin phải có nghĩa và cần được tổ chức sao cho có lớp lang theo một chuỗi lập
luận chặt chẽ, hợp lý, để người nghe dễ theo dõi và nắm bắt. Cấu trúc thông tin
quan trọng đã đành, các dữ kiện bổ trợ lập luận lại cũng chẳng kém phần quan
trọng. Tuy thế, lập luận không thôi thì chưa đủ khơi gợi phản ứng hành động nơi
người nghe. Chẳng thế mà Aristotle mới bảo rằng phải biết cách kết hợp logos với
pathos.
Pathos
Cũng là tiếng Hy lạp, có nghĩa là cảm xúc, cảm hứng. Cảm xúc là thứ
thôi thúc, làm cho rung động, đánh vào lòng dạ con người. Nhưng đương nhiên
không phải ai cũng bị thôi thúc hay rung động khi đứng trước cùng một sự việc
giống nhau. Người này thấy tiền thì rung động; người khác thì rung động trước
quyền lực hoặc uy danh. Vậy nên, càng hiểu rõ bao nhiêu về đối tượng người nghe
(trình độ, học vấn, văn hóa, nghề nghiệp, lý do tham dự, v.v.) mà bạn muốn
thuyết phục, thì bạn càng dễ biết cách dùng các loại thí dụ thế này thế kia để
minh họa, gợi cảm xúc nơi họ và khiến họ rung động.
Chung quy, mục tiêu của kỹ năng thuyết trình, diễn thuyết là tạo ra một
nhu cầu – gợi lên những điều tích cực cho người ta thấy họ sẽ được gì khi làm
theo những gì diễn giả đề nghị hoặc cho thấy họ sẽ mất gì, gặp nỗi khổ sở gì khi
không làm theo đó.
Ethos
Ethos muốn nói đến uy tín của bạn. Nếu người ta tin cậy bạn với tư
cách diễn giả, bạn sẽ dễ dàng hơn nhiều trong việc làm cho họ tin điều bạn nói.
Nếu họ không thích, không tin bạn, không dễ gì họ mua ý tưởng của bạn đâu. Luôn
luôn có một dòng hải lưu ngầm của thái độ hoài nghi. Uy tín không kiếm mà có này
xuất phát từ lý lịch mà người ta đọc trước khi tham dự buổi thuyết trình của
bạn, hoặc trong những lời lẽ mà người giới thiệu đọc lên về những gì bạn đã
chuẩn bị cho họ đọc.
Đam mê, nhiệt huyết
Bất kể thông điệp là gì, diễn giả phải thể hiện nó với nhiệt tình.
Dùng biến tấu âm giọng làm cho thông điệp mang tính thuyết phục. Âm giọng phải
còn phải đi đôi với ngôn ngữ cơ thể. Có nhiều người nói với tôi, “Tôi không thể
nhiệt tình, có lửa, đề tài của tôi trông chán quá…” cùng những gì đại loại như
thế; và câu tôi đáp họ thế này: “Không có chủ đề gây chán. Chỉ có thái độ mới
gây chán. Chỉ có diễn giả không biết cách mới gây chán mà thôi.”
Viện Đào Tạo Kỹ Năng Quản Lý & Lãnh Đạo MASTERSKILLS | Masterskills.edu.vn | Masterskills.org | Mastertoolkits.com
Công ty CP Giáo Dục và Dịch Vụ TINH NGHỆ .MST: 0309177901 .Ngày cấp: 02/07/2009 .Nơi cấp: Sở Kế Hoạch Và Đầu Tư Thành Phố Hồ Chí Minh
Bản quyền © 2009 - 2024 Masterskills.org