HỘI THÀO ĐÀO TẠO NỘI BỘ
NGHỀ NGHIỆP TÀI CHÍNH & KẾ TOÁN

Kế toán tài chính và kế toán quản trị được xem là bộ phận kế toán doanh nghiệp. Tuy nhiên có không ít trường hợp người làm tài chính – kế toán còn nhầm lẫn về bản chất, chức năng và mối quan hệ giữa hai loại hình này.

Bản chất công việc kế toán quản trị
Kế toán quản trị đưa ra tất cả các thông tin kinh tế đã được đo lường xử lý và cung cấp cho ban giám đốc doanh nghiệp để điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh. Nói cách khác loại hình này giúp nhà lãnh đạo cân nhắc, quyết định lựa chọn một trong những phương án có hiệu quả kinh tế cao nhất: phải sản xuất những sản phẩm nào, sản xuất bằng cách nào, bán các sản phẩm đó bằng cách nào, theo giá nào, làm thế nào để sử dụng có hiệu quả các nguồn lực và phát triển khả năng sản xuất.

Thứ nhất, quyết định mang tính chất ngắn hạn. Các quyết định này giúp doanh nghiệp giải quyết các bài toán kinh tế trong thời kỳ ngắn hạn.
Thứ hai, quyết định mang tính dài hạn. Các quyết định này giúp doanh nghiệp giải quyết các bài toán kinh tế hoạch định chiến lược đầu tư dài hạn như: Trong trường hợp nào doanh nghiệp quyết định thay thế thiết bị, thâm nhập thị trường mới hay phát triển thêm lĩnh vực kinh doanh.

Bản chất công việc kế toán tài chính
Kế toán tài chính phản ánh hiện trạng và sự biến động về vốn, tài sản của doanh nghiệp dưới dạng tổng quát. Nói cách khác là phản ánh các dòng vật chất và dòng tiền tệ trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp với môi trường kinh tế bên ngoài.
Sản phẩm của kế toán tài chính là các báo cáo tài chính. Thông tin của kế toán tài chính ngoài việc được sử dụng cho ban lãnh đạo doanh nghiệp còn được sử dụng để cung cấp cho các đối tượng bên ngoài như: Các nhà đầu tư, ngân hàng, cơ quan thuế, cơ quan tài chính, cơ quan thống kê.

Kế toán tài chính phải tôn trọng các nguyên tắc được thừa nhận và được sử dụng phổ biến, nói cách khác phải đảm bảo tính thống nhất theo các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán nhất định để mọi người có cách hiểu giống nhau về thông tin kế toán đặc biệt là báo cáo tài chính. Không những vậy, loại hình này phải tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành, đặc biệt là những yêu cầu quản lý tài chính và các yêu cầu của xã hội thông qua việc công bố những số liệu mang tính bắt buộc.

Mối quan hệ giữa hai loại hình
Cả hai loại hình này đều có mối quan hệ chặt chẽ với thông tin kế toán, đều nhằm vào việc phản ánh kết quả hoạt động của doanh nghiệp, đều quan tâm đến doanh thu, chi phí và sự vận động của tài sản, tiền vốn.
Khi thực hiện nghiệp vụ kế toán tài chính phải dựa trên hệ thống ghi chép ban đầu. Đây là cơ sở để soạn thảo các báo cáo tài chính định kỳ, cung cấp cho các đối tượng ở bên ngoài. Đối với kế toán quản trị, hệ thống đó cũng là cơ sở để vận dụng, xử lý nhằm tạo ra các thông tin thích hợp cho việc ra quyết định của các nhà điều hành doanh nghiệp.

4 Kỹ năng cần có của kế toán quản trị

Kỹ năng chuyên môn (kỹ năng cứng - core accounting skills)

Là những kỹ năng cơ bản mà các chuyên viên kế toán quản trị, tài chính cần có cho đặc thù công việc và ngành của mình như: Phân tích báo cáo tài chính, kế toán và quản trị chi phí, lập kế hoạch - kiểm soát, lập và phân tích báo cáo báo cáo quản trị, tài chính doanh nghiệp và quản trị nguồn ngân sách, quản lý rủi ro, kiểm soát nội bộ, thuế và hệ thống thông tin kế toán…

Kỹ năng Kinh doanh (business skills)

Nhà quản trị tài chính chuyên nghiệp ngày nay cần thêm kỹ năng kinh doanh để giúp họ có thêm sự nhạy bén dễ dàng thích ứng nhanh với sự thay đổi của trị tường.

Các kỹ năng kinh doanh bao gồm lập kế hoạch chiến lược và kiểm soát việc thực hiện chiến lược, phân tích và đánh giá môi trường vĩ mô và các tác động của chúng lên tổ chức, quản trị hệ thống và hoạt động, quản lý các mối quan hệ và quản lý dự án và am hiểu về môi trường luật pháp và tác động lên doanh nghiệp

Kỹ năng con người (People skills)

Chưa từng được biết đến và nhìn nhận đánh giá ở những năm trước đây, kỹ năng con người giờ đây được xem như một trong những kỹ năng hết sức quan trọng và cần thiết giúp người làm kế toán quản trị, tài chính phát huy hết năng lực và hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp.Kỹ năng con người bao gồm năng lực mở rộng vòng tròn ảnh hưởng của mình lên người khác và tổ chức (ability to influence), kỹ năng đàm phán và thương lượng, kỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề, giao tiếp, thuyết trình, xây dựng các mối quan hệ và làm việc theo nhóm…

Giao tiếp /diễn đạt/ thuyết trình trong tổ chức được xem như một năng lực cơ bản của kế toán quản trị chuyên nghiệp ngày nay. Để được mọi người tin tưởng và đặt niềm tin, chuyên gia tư vấn cho các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực tài chính, kế toán chắc chắn sẽ phải có khả năng diễn đạt tốt.

Ngoài việc xử lý các số liệu, họ cũng là người thuyết trình trước các nhà lãnh đạo, trước những nhân viên nơi mình làm việc về “sức khoẻ”- tình hình tài chính của đơn vị, là người sẽ đưa ra những tư vấn cho các nhà quản trị. Để lời nói của mình là những “lời nói vàng” thì khả năng diễn đạt và giao tiếp là không thể thiếu.

Nếu kỹ năng chuyên môn có thể được đào tạo theo các lớp học bài bản, thì kỹ năng con người đòi hỏi sự rèn luyện, đúc rút từ kinh nghiệm làm việc và thể hiển chỉ số thông minh cảm xúc (EQ) của mỗi cá nhân. Kỹ năng con người đã được vào khung năng lực (competence framework) của CIMA/CGMA dành cho kế toán quản trị như một trong 4 kỹ năng có mức độ quan trọng tương đương nhau.

Kỹ năng lãnh đạo (leadership skills)

Kỹ năng lãnh đạo không chỉ dành cho CFO, CEO hay nhà sáng lập. Mỗi cá nhân có thể thể hiện năng lực lãnh đạo và thực hiện vai trò lãnh đạo của mình trong nhóm làm việc và tổ chức. Đó là các kỹ năng hướng dẫn và cố vấn đồng nghiệp (coaching and mentoring), dẫn dắt làm tăng hiệu quả hoạt động dần tới mục tiêu (driving performance), quản trị sự thay đổi và năng lực động viên và truyền cảm hứng…

Trên tất cả các kỹ năng trên, doanh nghiệp đánh giá cao vai trò của việc tuân thủ các chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp, tính liêm chính và chuyên nghiệp của các cá nhân bởi đây là đặc điểm nghề hết sức đặc trưng, là nền tảng căn bản để đảm bảo sự phát triển ổn định bền vững của doanh nghiệp và sự nghiệp của mỗi cá nhân.