EN |
VN
Về tác giả: Peter Bregman là CEO của Bregman Partners – một công ty cung cấp dịch vụ nâng cao khả năng lãnh đạo cho mọi người và các tổ chức thông qua nhiều chương trình đào tạo uy tín, các khóa huấn luyện, đồng thời tư vấn trực tiếp cho các CEO và các thành viên nằm trong ban lãnh đạo. Peter Bregman cũng đồng thời là tác giả của nhiều đầu sách bán chạy, bao gồm 18 Minutes, Four Seconds (xuất bản tháng 2 năm 2015) cùng một số cuốn sách khác.
Đó là vào cuối những năm 1980, tôi đang ngồi trong giảng đường trường đại học nghe Abbie Hoffman – một nhà viết sách và hoạt động xã hội – phê phán và lên án sự thờ ơ của thế hệ chúng tôi. Cạnh tôi là Gloria Emerson – một nhà báo tài năng và cá tính. Chúng tôi đang bàn luận về bài nói chuyện của Hoffman khi tôi nói với cô tôi yêu thích cảm giác được chìm đắm giữa vô vàn những ý tưởng này như thế nào.
“Quả là một cơ hội hiếm có để được ngồi ở đây”, tôi nói, “khi được lắng nghe chia sẻ từ những con người thông minh và sâu sắc như thế này.”
“Ôi, làm gì đến nỗi”, cô đáp, “Bất cứ ai cũng đều có thể tham dự những cuộc nói chuyện kiểu này. Chỉ cần đọc vài quyển sách thôi!”
Là một sinh viên chuyên ngành lịch sử, tôi thường phải đọc ba đến bốn cuốn sách mỗi tuần. Và Gloria nói đúng: nhờ có những cuốn sách đó mà tôi đã có một chỗ ngồi ở đây và được tham gia vào cuộc nói chuyện lý thú giữa những bộ óc vĩ đại.
Từ khi bắt đầu làm một kênh podcast, tôi luôn cố đọc sách hư cấu (non-fiction) nhiều nhất có thể – ít nhất một cuốn mỗi tuần. Đó là yêu cầu tối thiểu, thứ nhất, để quyết định xem tôi có muốn trò chuyện với tác giả cuốn sách và chia sẻ ý tưởng của họ không; thứ hai, là để làm cuộc nói chuyện trở nên ý nghĩa nếu tôi quyết định sẽ mời họ làm khách mời cho chương trình podcast số tiếp theo (Nghe thì có vẻ hiển nhiên, nhưng bạn sẽ bất ngờ vô cùng khi biết bao nhiêu lần tôi được mời phỏng vấn bởi những người chưa hề đọc sách của mình.)
Tôi làm giàu cho mình nhờ việc đọc. Tôi biết nhiều hơn và bản lĩnh hơn, dũng cảm sẵn sàng áp dụng những gì tôi đã học vào đời sống. Tôi cũng tự tin hơn cả trong quan điểm và hành động, đồng thời trở nên thấu hiểu và đồng cảm hơn với người khác. Tất cả những điều này có được đều do việc tôi đã trải nghiệm nhiều tình huống một cách gián tiếp qua các cuốn sách.
Tuy nhiên, việc đọc quả tốn thời gian. Thường trước khi bắt đầu đọc vài cuốn sách là tôi lại thấy quá bận rộn. Không những vậy, tôi còn là một người đọc chậm nữa.
Tôi đã thử nhiều “con đường tắt” mà mọi người vẫn thường làm để rút ngắn thời gian đọc sách nhưng chẳng cái nào có ích cả. Đọc mỗi đoạn giới thiệu cuốn sách không thể đủ để hiểu được nó muốn nói gì và các bài tóm tắt của chúng thì thật tệ hại. Tôi chưa từng đọc một bài tóm tắt nào mà có thể thực sự truyền tải sự hấp dẫn thú vị và ý nghĩa của tác phẩm.
Vậy làm sao mà tôi có thể đọc một hay vài cuốn sách mỗi tuần? Cuối cùng, thứ giải quyết được vấn đề của tôi là những lời khuyên tôi có khi vẫn còn ngồi trên giảng đường đại học. Michael Jimenez – giáo sư lịch sử người Mỹ Latin – là một trong những giáo sư tuyệt vời nhất tôi từng được học. Một ngày tôi tâm sự với ông về vấn đề tôi đang gặp phải do khối lượng sách cần đọc quá nhiều.
“Tôi hy vọng cậu không đọc từng từ như đọc tiểu thuyết”, ông nói.
Tôi thú nhận với giáo sư đúng là tôi đọc sách như thế thật.
Ông nhìn một vòng quanh phòng, một vài người khác ngượng ngùng gật đầu đồng ý với những gì tôi nói. Vậy là ông gọi bọn tôi lại một chỗ và dạy cho chúng tôi cách đọc sách phi hư cấu ra sao.
“Nghe này”, ông nói, “các bạn không cần phải đọc những quyển sách này. Các bạn cần hiểu chúng.”
Ông giải thích thêm: Sách viễn tưởng yêu cầu chúng ta phải nhập tâm vào thế giới mà tác giả tạo ra – đó chính là một trải nghiệm hết sức sống động. Tuy nhiên, sách phi hư cấu – ít nhất là những gì chúng ta đọc để phục vụ cho công việc – đề cập đến quan điểm về một vấn đề và yêu cầu chúng ta phải hiểu nó.
Ở vị trí độc giả, chúng ta có thêm động lực sau mỗi cuốn sách đọc xong. Càng đọc nhiều, ta càng nhanh chóng nắm bắt được góc nhìn và ý tưởng của cuốn sách, đồng thời là sự liên hệ của chúng với các tác phẩm khác. Ngoài ra, chúng ta sẽ càng hiểu cuốn sách rõ hơn khi biết áp dụng lời khuyên và góc nhìn của nó cả trong công việc lẫn cuộc sống.
Nói cách khác, đọc càng nhiều, chúng ta đọc càng nhanh.
Dưới đây là tổng hợp lời khuyên của giáo sư Jimenez về cách đọc sách phi hưu cấu có đi kèm một vài bổ sung của riêng tôi.
1. Hãy bắt đầu với tác giả. Ai đã viết quyển sách? Hãy đọc qua tiểu sử của họ. Nếu không tìm được trên mạng một bài phỏng vấn hay bài viết ngắn về tác giả, hãy đọc nó thật nhanh. Điều này sẽ giúp ta có được một cảm nhận và bước đầu mường tượng về quan điểm và khuynh hướng của người viết.
2. Đọc tên sách, tiêu đề, bìa và mục lục quyển sách. Cố gắng nắm bắt xem tổng quan lập luận của cuốn sách là gì và đi theo hướng nào? Chỉ với việc này, bạn đã có thể miêu tả ý tưởng và chủ đề chính của quyển sách cho những người chưa từng đọc nó.
3. Đọc giới thiệu và kết luận. Tác giả dẫn dắt vấn đề ở đầu cuốn sách và chốt quan điểm của họ ở cuối cuốn sách. Hãy đọc kỹ (nhưng nhanh) 2 phần này. Bởi vì bạn đã hình dung được quan điểm của tác giả trước đó nên 2 phần này sẽ cho bạn biết họ sẽ đi đến luận điểm đó như thế nào (giới thiệu) và họ hy vọng bạn nhận ra được gì từ đó (kết luận).
4. Đọc/lướt qua các chương. Đọc đầu đề của chương, sau đó là vài đoạn hoặc vài trang của mỗi chương để biết được tác giả viết chương này với mục đích gì và nó có vai trò gì trong luận điểm chính của quyển sách. Sau đó đọc lướt qua các phần in đậm, các mục nhỏ hơn trong chương (nếu có) để nắm bắt được dòng chảy của chương sách. Bạn có thể đọc câu đầu của mỗi đoạn và đọc câu cuối. Nếu như đã hiểu được thông điệp, hãy tiếp tục làm như vậy cho các đoạn tiếp theo. Một khi đã nắm bắt được những gì tác giả muốn truyền tải qua từng chương thì lúc này, hãy lướt qua toàn bộ cuốn sách. Bạn sẽ hiểu rõ hơn về các tranh luận và dễ dàng đưa ra được quan điểm riêng của mình.
5. Kết thúc bằng đọc lại mục lục một lần nữa. Khi đã hoàn thành cuốn sách, quay trở lại đọc mục lục và tóm tắt lại nó trong đầu. Dành một khoảng thời gian để ngẫm lại dòng chảy của cuốn sách, những lý lẽ luận điểm làm bạn quan tâm, những câu chuyện bạn ấn tượng và cuộc hành trình bạn vừa trải qua với tác giả.
Trong suốt quá trình đọc, tôi không quên ghi chép để chuẩn bị cho cuộc trò chuyện với tác giả. Tôi đồng ý ở điểm nào? Không đồng ý ở điểm nào? Có những điều gì vẫn làm tôi băn khoăn thắc mắc? Có những điều thú vị gì tôi muốn tranh luận thêm với nhiều người khác để hiểu hơn cuốn sách trong những ngày sắp tới? Tất cả những ghi chép đó đều giúp ích rất nhiều cho tôi.
Điều thú vị khi đọc sách theo cách này là: không những bạn đọc nó nhanh hơn cách đọc thông thường (mất của tôi khoảng 1 – 2 tiếng để đọc một quyển sách, trong khi bình thường phải là 6 – 8 tiếng) mà bạn còn nhớ nó lâu hơn nữa.
Đó là vì bạn không chỉ đang đọc cuốn sách; bạn đang chủ động giao tiếp với nó, thâm nhập vào nó. Đầu óc bạn lúc nào cũng phải trong trạng thái tỉnh táo và bạn có thể hiểu quyển sách một cách toàn cảnh hơn. Bạn không chỉ tiếp thu nó mà còn chủ động tìm hiểu nó.
Khi bắt đầu sản xuất chương trình podcast, tôi mong muốn có thể dành cho mỗi người nghe một “vị trí” trong cuộc đàm đạo với những con người thông minh và sâu sắc về đam mê nhiệt huyết của họ, quá trình học và góc nhìn của họ. Điều làm tôi ngạc nhiên đó là bằng cách nào đó chúng ta đã có thể hiểu và tiếp cận được với những con người này chỉ đơn giản bằng việc đọc sách của họ. Đúng là trải nghiệm của tôi trở nên phong phú hơn khi trò chuyện với tác giả, nhưng 90% những gì tôi có đến từ việc đọc những gì họ viết.
Tất cả chúng ta đều có thể đọc và nghe podcast về các cuộc trò chuyện của những con người thông minh sâu sắc này. Chúng ta đều có thể khám phá những ý tưởng tuyệt vời và ứng dụng chúng để thay đổi cuộc sống của chúng ta.
Nói cách khác, với một chút nỗ lực thôi, chúng ta đều có thể đọc sách một cách thoải mái và hiệu quả như lúc còn ngồi trên giảng đường đại học.
