EN |
VN
Đây là câu chuyện của Aytekin Tank, thành viên của Medium và là người sáng lập ra JotForm. Ông cũng là cây bút hàng đầu về kinh doanh, khởi nghiệp, lãnh đạo, truyền cảm hứng, công nghệ và những bài học cuộc sống ý nghĩa. Hãy cùng theo dõi xem ông muốn nói điều gì qua câu chuyện lần này nhé.
Lão cá sấu già đang nổi mình nghỉ trưa bên rìa sông thì một chú cá sấu trẻ tuổi bơi đến:
“Cháu nghe mọi người nói ông là thợ săn giỏi nhất ở mọi đáy sông, ông có thể dạy cháu với không ạ?”
Bị đánh thức, lão cá sấu liếc nhìn chàng trai trẻ nhưng không buồn đáp lời, rồi lại tiếp tục trở về giấc ngủ của mình trên mặt nước.
Cá sấu trẻ cảm thấy vô cùng thất vọng và không được tôn trọng, nó bơi ngược dòng để đuổi theo đàn cá da trơn, những bong bóng nước theo nhịp bơi của chú đến mãi xa. Lão cá sấu tự nhủ: “Mình đã chỉ cho cậu nhóc rồi đó”.
Sau một ngày, cá sấu trẻ trở về chỗ lão cá sấu, lúc này vẫn đang như thiu thiu ngủ. Nó bắt đầu kể cho lão nghe về cuộc săn thành công của mình:
“Hôm nay cháu đã bắt được 2 con cá da trơn đấy ạ. Thế ông thì sao ạ? Ông đã bắt được gì? Không gì cả đúng không ạ? Có lẽ ông không phải là tay thợ săn đáng sợ như mọi người vẫn ca ngợi rồi”.
Một lần nữa, lão cá sấu chỉ liếc mắt nhìn cá sấu trẻ, không nói gì, nhắm mắt lại và tiếp tục nổi trên mặc nước, để mặc những chú cá tuế nhỏ xíu khẽ rúc vào đám tảo dưới bụng lão.
Chú cá sấu trẻ muốn phát điên, chú vô cùng giận dữ trước phản ứng của lão cá sấu. Chú quyết định bơi ngược dòng lần nữa để chứng minh khả năng săn mồi của mình.
Sau ít giờ, chú đã săn được một con sếu nhỏ. Mỉm cười thỏa mãn, chú kẹp con sếu trong miệng và bơi về phía lão cá sấu với quyết tâm chứng tỏ cho lão thấy mình thực sự là một tay săn mồi giỏi.
Khi gần tới nơi, cá sấu trẻ vẫn thấy lão cá sấu đang nổi mình ở rìa sông. Tuy nhiên, có điều gì đó đã thay đổi – một con linh dương đầu bò to lớn đang uống nước chiều, cách lão cá sấu chỉ một chút xíu. Nhanh như chớp, lão cá sấu lao lên khỏi mặt nước, hàm răng sắc nhọn ngoạm chặt con linh dương và kéo nó xuống sông.
Quá khiếp sợ, cá sấu trẻ bơi tới với con sếu nhỏ treo trên miệng và xem lão cá sấu đang thưởng thức bữa ăn bổ dưỡng. Từng từ lập bập phát ra khỏi miệng, nó hỏi lão cá sấu: “Ông… ông hãy chỉ… cho cháu biết… làm cách nào… ông có thể làm như thế không ạ?
Cuối cùng, lão cá sấu cũng chịu đáp lời:
“Ta không làm gì cả”.
Hãy làm những gì quan trọng hơn là chỉ làm để khoe khoang.
Khi mới xây dựng JotForm, tôi (tác giả bài viết) cũng giống như chú cá sấu trẻ, tin rằng luôn phải làm điều gì đó để có được kết quả.
Hồi đó, nếu có ai nói với tôi rằng tôi sẽ thấy kết quả tốt hơn bằng cách dành nhiều thời gian hơn để không làm gì cả, tôi sẽ chỉ đảo mắt @@ và tiếp tục cắm mặt vào làm 16 tiếng một ngày.
Tôi nghĩ rằng để thành công thì phải liên tục xây dựng, làm việc, tăng trưởng và phát triển những cột mốc tiếp theo, bất kể cột mốc đó là gì.
Tất cả chúng ta đều có vấn đề với sự bận rộn. Nhưng bận rộn và thành công không đi đôi với nhau. Và, tôi nghĩ nếu chúng ta ưu tiên “không làm gì cả” nhiều hơn, chúng ta có thể bắt được nhiều linh dương đầu bò hơn là cá da trơn.
Bí quyết này đã hiệu quả với tôi, và tôi hi vọng nó cũng sẽ đúng với bạn.
Nhưng, làm ít hơn hay không làm gì cả là một việc dễ nói khó làm, đặc biệt là trong một xã hội lúc nào cũng vô cùng bận rộn. Hãy xem xét kỹ hơn về nỗi ám ảnh “phải bận rộn” này nhé.
Căn bệnh truyền nhiễm mang tên “bận rộn”
Cả nhân loại đã phải vật lộn với sự bận rộn từ lâu lắm rồi – ít nhất là từ năm 425 trước Công nguyên, khi Homer viết Odyssey (ai là tác giả của Odyssey hiện vẫn còn nhiều tranh cãi, nhưng Homer được công nhận rộng rãi hơn và tác giả bài viết cũng viết vậy nên mình để vậy nha).
Sử thi Odyssey kể câu chuyện về những người ăn hoa sen (Lotus-eaters) – một nhóm người kỳ lạ, suốt ngày chỉ ăn hoa sen và không làm gì cả. Lạ lùng hơn là họ hài lòng với cuộc sống đó.
Homer viết rằng sau khi một số người cùng đi với Odysseus ăn hoa sen, họ cũng trở nên giống những người Lotus-eaters: hài lòng, thoải mái và hơi thờ ơ. Sợ rằng nếu tất cả những người đàn ông ăn hoa sen đó đều mất hết động lực trở về nhà, Odysseus đã ra lệnh trói những người đàn ông bị ảnh hưởng vào ghế và cho thuyền rời đi ngay lập tức.
Thật thú vị, phản ứng của Odysseus với “không làm gì cả” nghe giống như giám đốc điều hành doanh nghiệp, nhà sáng lập startup, huấn luyện viên bóng đá trong trường đại học mà chúng ta gặp ngày nay – những người nghiện công việc và khinh thường bất cứ điều gì liên quan đến sự tự mãn (tự lấy làm thoả mãn về những gì mình đã đạt được, mà không cần phải cố gắng hơn nữa).
Tất nhiên, chúng chỉ là phần nổi của tảng băng xã hội lớn hơn nhiều, nơi mà con người bị đóng băng với nỗi sợ khi nghĩ đến việc không làm gì cả. Cả thế giới đều đo lường giá trị trong mối quan hệ giữa sự bận rộn và chất lượng công việc. Thậm chí, nó trở thành một biểu tượng trạng thái mang tên “bận rộn”.
Đã bao nhiêu lần bạn nghe hoặc chính mình trải qua một cuộc hội thoại kiểu như thế này:
– Gần đây ông thế nào hả Mark?
– Bận không ngóc đầu lên được ấy ông ạ.
– Tuyệt vời đấy, cố lên ông nhé.
Trong vô thức, chúng ta đã đo lường giá trị của người khác dựa trên số giờ họ làm việc, những vấn đề, trách nhiệm họ phải giải quyết, bất kể họ trông giống như một người điên quay cuồng trong núi việc.
Trong 4-Hour Work Week của Tim Ferriss, tác giả đã châm chọc tư tưởng này khi nói rằng: nếu bạn muốn thăng chức, bạn nên bận rộn hơn bằng cách làm việc nhiều giờ hơn, vơ thêm việc vào người và liên tục trả lời email.
Nhưng dù sớm hay muộn, tất cả chúng ta đều phải tự hỏi rằng sứ mệnh của mình là gì? Bận rộn nhất hay tạo ra nhiều tác động nhất?
Thật hấp dẫn khi nhìn vào thành tựu của những bộ óc vĩ đại nhất thế giới và chúng ta nhận ra một điểm chung rằng – họ đều dành thời gian để “không làm gì cả”.
Sức mạnh của việc không làm gì cả
Dành thời gian để không làm gì cả thực sự là một thách thức lớn trong cuộc đời bạn. Đặc biệt là trong suốt tuần làm việc, chúng ta luôn bị dồn nén và “khủng bố” với những cuộc họp, thông báo, và danh sách việc cần làm ngày một dài.
Những người sáng lập ra các tập đoàn bận rộn nhất lại chính là những người đi đầu trong việc triển khai “Think Weeks” trong lịch trình hàng năm của họ. Một tuần Think Weeks đó là thời gian “không làm gì cả”, chỉ để ngẫm lại, đọc, suy nghĩ và tách biệt ra khỏi thế giới đang không ngừng quay cuồng ngoài kia. Họ là Mike Karnjanaprakorn của Skillshare, Steve Jobs, Mark Zuckerberg, Tim Ferriss và cả Bill Gates. Chính Bill Gates đã làm cho Think Weeks trở nên nổi tiếng.
Trong thời gian điều hành Microsoft, Gates sẽ có 2 lần Think Weeks trong một năm. Đó không phải là kỳ nghỉ, mà là khoảng thời gian để dành cho việc “không làm gì cả”. Gates rất kỷ luật với Think Weeks của mình, trong thời gian này ông hoàn toàn tách biệt với gia đình, bạn bè và nhân viên Microsoft. Ông thừa nhận rằng phần lớn sự thành công của Microsoft đều đến từ những ý tưởng, khái niệm nảy sinh trong lúc ông không làm gì cả.
Thực hiện “không làm gì cả”
Bạn không cần thiết phải làm giống như Gates để có được Think Weeks. Lấy tôi làm ví dụ đi. Mỗi năm, tôi nghỉ việc ít nhất 1 tuần và trở về nhà để giúp bố mẹ thu hoạch ô liu.
Tất cả những suy nghĩ về việc phát triển startup hay tỷ lệ chuyển đổi sẽ biến mất khi bạn hái ô liu. Đó là trạng thái thiền và tĩnh tâm. Dù biết việc hái ô liu không đưa tôi lên top của trang TechCrunch nhưng nó là một thước đo cá nhân cho sự thành công. Và bằng cách nào đó, những ý tưởng hay ho thường tìm đến với tôi trong thời gian này.
Đối với những người không thể nghỉ làm cả tuần mỗi năm để “không làm gì cả” thì có thể tiếp cận điều này theo một cách khác, hãy tận dụng những ngày nghỉ. Vào thứ 7, chủ nhật, hãy từ bỏ mọi thiết bị công nghệ, tắt điện thoại thông minh và giấu nó đi. Tắt nguồn laptop và cho nó vào gầm giường. Hãy cố gắng kiềm chế tối đa để không xem Netflix, đọc truyện ngôn tình, xem phim con h*o.
Hãy để cho bộ não của bạn có không gian trống để suy nghĩ bằng cách thoát ra khỏi guồng quay của công việc hàng ngày và không làm gì cả. Tâm trí bạn sẽ có thời gian để tìm kiếm ý tưởng mới và tiếp tục xử lý những ý tưởng cũ.
Thành quả sẽ đến với bạn giống như nó đã đến với lão cá sấu ở đầu bài viết.
Mặc dù, chúng ta tự nhủ rằng mình có thể đạt được nhiều hơn bằng cách lùng sục khắp nơi, nhưng đôi khi điều nên làm lại là nhắm mắt lại, nằm im một chỗ.
Và, chờ đợi, cho đến khi con linh dương đầu bò xuất hiện…
Thứ Ba, 09-04-
