EN |
VN
Hình minh họa
Chính sách lãi suất bằng không
Khái niệm
Chính sách lãi suất bằng không trong tiếng Anh là Zero Interest-Rate Policy, viết tắt là ZIRP.
Chính sách lãi suất bằng không là một phương pháp kích thích tăng trưởng đồng thời giữ lãi suất ở mức gần bằng không.
Theo chính sách này, ngân hàng trung ương sẽ không còn có thể giảm lãi suất, khiến cho những chính sách tiền tệ thông thường bị vô hiệu hóa. Do đó, các chính sách tiền tệ độc đáo như nới lỏng định lượng sẽ được sử dụng để tăng cơ sở tiền.
Ngân hàng trung ương Nhật Bản đã thực hiện chính sách lãi suất bằng không từ những năm 1990 để chống lại giảm phát và thúc đẩy phục hồi kinh tế. Một chính sách tương tự cũng đã được áp dụng tại Anh, Mỹ và các nước EU.
Tuy nhiên, như đã thấy ở Eurozone, việc mở rộng chính sách lãi suất bằng không quá mức cũng có thể dẫn đến lãi suất âm. Do đó, nhiều nhà kinh tế học đã thách thức chính sách lãi suất bằng 0, chỉ ra những cạm bẫy của nó, ví dụ như bẫy thanh khoản.
Rủi ro của chính sách lãi suất bằng không
Bất chấp sự tiến bộ của Mỹ, các nhà kinh tế học cho rằng Nhật Bản và các quốc gia EU là ví dụ về những thất bại của chính sách lãi suất bằng không. Lãi suất thấp được qui là nguyên nhân dẫn đến sự phát triển của bẫy thanh khoản.
Chính sách lãi suất bằng không chủ yếu được các nước thực hiện sau khi suy thoái kinh tế diễn ra, khi đó giảm phát, thất nghiệp và tăng trưởng chậm trở thành tình hình nổi trội trong nền kinh tế.
Ngoài ra, bất chấp chính sách lãi suất bằng không và chính sách mở rộng tiền tệ, việc cho vay có thể vẫn sẽ đình trệ khi các công ty dùng thu nhập kiếm được để trả nợ, thay vì tái đầu tư vào công ty.
Chính sách lãi suất bằng không cũng có thể dẫn đến bất ổn tài chính trên thị trường trong thời kì kinh tế ổn định. Khi lãi suất thấp, các nhà đầu tư tìm kiếm các công cụ tạo ra lợi suất cao hơn, nhưng chúng cũng thường rủi ro hơn.
Lãi suất có vai trò quan trọng trong thị trường tài chính, có thể quyết định đến việc tiết kiệm thói quen đầu tư trong ngắn hạn và dài hạn. Thông thường, các khoản đầu tư dài hạn thường được lập dạng kế hoạch hưu trí và quĩ hưu trí. Khi lãi suất dài hạn gần bằng không, thu nhập của người về hưu và những người sắp đến tuổi nghỉ hưu sẽ tệ hơn.
Lợi ích của chính sách lãi suất bằng không
Mặc dù chính sách lãi suất bằng không có thể gây bất lợi, các nhà hoạch định chính sách ở những nền kinh tế tiên tiến vẫn tiếp tục sử dụng phương pháp này như một phương thuốc để hồi phục sau suy thoái.
Lợi ích chính của lãi suất thấp là khả năng kích thích hoạt động kinh tế. Mặc dù tạo ra lợi suất thấp, lãi suất gần bằng không khiến chi phí vay giảm. Điều này có thể thúc đẩy đầu tư và chi tiêu hộ gia đình.
Tương tự, lãi suất thấp cải thiện khả năng cho vay của ngân hàng. Các ngân hàng có ít vốn để cho vay thường bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng tài chính.
(Tham khảo: Investopedia)
