Bỏ qua kích thước mẫu (Sample Size Neglect) là gì?

Hình minh họa

Bỏ qua kích thước mẫu

Khái niệm

Bỏ qua kích thước mẫu trong tiếng Anh là Sample Size Neglect.

Bỏ qua kích thước mẫu là một định kiến nhận thức nổi tiếng được nghiên cứu bởi Amos Tversky và Daniel Kahneman. Bỏ qua kích thước mẫu xảy ra khi người sử dụng thông tin thống kê đưa ra kết luận sai do không xem xét kích thước mẫu của dữ liệu được quan sát.

Nguyên nhân cơ bản của định kiến bỏ qua kích thước mẫu là mọi người thường không hiểu rằng có nhiều khả năng xảy ra mức độ sai lệch cao trong các mẫu có kích thước nhỏ. Do đó, điều quan trọng là phải xác định xem liệu kích thước mẫu được sử dụng trong = thống kê có đủ lớn để đưa ra được kết luận có ý nghĩa hay không.

Việc đánh giá xem kích thước mẫu nào có thể được coi là đủ lớn có thể là thách thức đối với những người không hiểu rõ về các phương pháp thống kê.

Hiểu rõ hơn về định kiến bỏ qua kích thước mẫu

Khi kích thước mẫu quá nhỏ thì không thể rút ra kết luận chính xác và đáng tin cậy. Trong bối cảnh tài chính, điều này có thể đánh lừa các nhà đầu tư theo nhiều cách khác nhau.

Tham khảo: Tô kinh tế (Economic Rent) là gì? Các ví dụ về tô kinh tế

Chẳng hạn, một nhà đầu tư có thể thấy một quảng cáo của một quĩ đầu tư mới, khoe khoang đã tạo ra lợi suất 15% hàng năm kể từ khi thành lập. Nhà đầu tư có thể nhanh chóng kết luận rằng quĩ này là công cụ giúp họ nhanh chóng giàu có.

Tuy nhiên, kết luận này có thể bị nhầm lẫn một cách nguy hiểm, nếu quĩ này chưa hoạt động lâu. Trong trường hợp đó, kết quả thu được có thể thu được nhờ sự bất thường ngắn hạn, ít liên quan đến phương pháp đầu tư thực tế của quĩ, khó có thể kéo dài.

Ví dụ về bỏ qua kích thước mẫu

Một ví dụ từ Amos Tversky và Daniel Kahneman:

Một người được yêu cầu rút các quả bóng ra từ một mẫu gồm 5 quả bóng, và thấy rằng có 4 quả màu đỏ và một quả màu xanh lá cây.

Một người được yêu cầu rút các quả bóng ra từ một mẫu gồm 20 quả bóng và thấy rằng có 12 quả màu đỏ và 8 quả màu xanh lá cây.

Hỏi rằng mẫu nào cung cấp bằng chứng tốt hơn cho thấy các quả bóng chủ yếu là màu đỏ?

Tham khảo: Nguyên tắc tái phân phối thu nhập của thuế (Redistribution-income principle of taxation) là gì?

Hầu hết mọi người cho rằng mẫu đầu tiên (mẫu có kích thước nhỏ hơn) cung cấp bằng chứng mạnh mẽ hơn nhiều; vì tỉ lệ màu đỏ so với màu xanh lá cây cao hơn nhiều so với mẫu thứ hai (mẫu có kích thước lớn hơn).

Tuy nhiên, trong thực tế, tỉ lệ cao trong mẫu đầu tiên có ít ảnh hưởng vì kích thước mẫu nhỏ hơn. Mẫu gồm 20 quả bóng thực chất cung cấp bằng chứng mạnh mẽ hơn nhiều.

(Tham khảo: Sample Size Neglect, Investopedia)