EN |
VN
Socrates là 1 triết gia Hy Lạp, một vĩ nhân khó hiểu đã mang đến những quy chuẩn hoàn toàn mới cho nền triết học Tây phương. Những chuẩn mực, lý lẽ, nhân sinh quan được ông đưa ra giúp ông trở thành nguồn cảm hứng cho rất nhiều người dù họ chỉ ngẫu nhiên được nghe các bài giảng của ông và cũng chính là những điều khiến ông bị buộc tội, sau cùng là bị hành quyết.
Socrates sinh ra tại Athens, Hy Lạp vào khoảng năm 470. Cha ông là một người thợ khắc đá và cũng là 1 nhà điêu khắc, còn mẹ ông là 1 nữ hộ sinh. Là người Athen chính gốc, ông được tiếp nhận nền giáo dục căn bản của Hy Lạp. Trong nhiều năm, Socrates cũng làm việc như 1 người thợ khắc đá trước khi cống hiến cuộc đời mình cho triết học. Ông lập gia đình và có 3 người con nhưng không ai trong số họ khiến ông thực sự quan tâm. Socrates dành suốt phần đời của mình để giảng dạy cho những thanh thiếu niên về cuộc đời và sự phát triển trí tuệ. Ông tin vào tri thức chân chính chứ không phải chỉ đơn thuần là chiến thắng đối thủ của mình.
Bức tượng Socrates đang suy nghĩ tại học viện Athens
Socrates nổi tiếng bởi luôn đặt ra câu hỏi cho mọi điều về cuộc sống và thế giới. Ông không bao giờ chấp nhận những câu trả lời mập mờ mà luôn tìm kiếm bản chất của vấn đề. Socrates đã sống 1 cuộc đời rất nghèo khổ. Dù là 1 nhân vật lớn của triết học nhưng Socrates lại không trực tiếp để lại bất kì 1 từ nào. Mọi thứ mà chúng ta biết về ông đều là qua trung gian. Hầu hết chúng đến từ các cuộc nói chuyện của Plato và Xenophon cùng với vở kịch của Aristophanes. Những cuộc nói chuyện theo ghi chép của Plato được cho là khá chính xác bởi Xenophone cũng trở thành 1 triết gia và có xu hướng đưa những lý thuyết của ông vào các đoạn hội thoại.
Phần lớn những gì ta biết được về Socrates là thông qua Plato – học trò của Socrates
Socrates bị buộc tội và hành quyết vào năm 399 trước công nguyên, khi ông 70 tuổi. Phiên tòa này diễn ra bởi theo những người buộc tội ông, Socrates đã “từ chối chấp những vị chúa đã được chính quyền chấp nhận” và “làm hư hỏng thanh niên“, bởi ông có quan điểm phản dân chủ và những người ghét ông cho rằng Socrates đang giới thiệu cho thanh thiếu niên những vị chúa mới. Ông có 3 giờ để tranh biện và bảo vệ mình nhưng thay vào đó, Socrates đã thuyết trình về những ý tưởng triết học mà 500 thành viên của hội đồng xử tội từ chối chấp nhận. Ông cũng được lựa chọn trục xuất khỏi Athens nhưng ông từ chối. Socrates sau đó tự hành quyết bằng 1 ly thuốc độc. Dưới đây là 20 câu nói hay nổi tiếng và đầy trí tuệ của ông.
Hình ảnh Socrates tự vẫn bằng ly thuốc độc trước sự tiếc thương của môn đệ
1. Wisdom begins in wonder.
Trí tuệ bắt nguồn từ những điều kì diệu.
2. The only true wisdom is in knowing you know nothing.
Hiểu biết đích thực là biết rằng mình không biết gì cả.
3. To know, is to know that you know nothing. That is the meaning of true knowledge.
Hiểu biết là để bạn nhận ra rằng mình không biết gì cả. Đó là ý nghĩa của hiểu biết đích thực.
4. Be as you wish to seem.
Bạn sẽ trở thành người mà bạn muốn.
5. Education is the kindling of a flame, not the filling of a vessel.
Giáo dục nhen nhóm ngọn lửa chứ không phải chỉ đổ đầy con tàu.
6. Strong minds discuss ideas, average minds discuss events, weak minds discuss people.
Những bộ óc lớn thảo luận về những ý tưởng, bộ óc trung bình bàn luận về những sự kiện còn những bộ óc non yếu chỉ nói chuyện về con người.
7. To find yourself, think for yourself.
Để tìm thấy chính mình, hãy biết cách suy nghĩ độc lập.
8. He who is not contented with what he has, would not be contented with what he would like to have.
Người không hài lòng với những gì anh ta có cũng sẽ không hài lòng với những gì anh ta sẽ có.
9. Be slow to fall into friendship, but when you are in, continue firm and constant.
Hãy thật chậm rãi khi bắt đầu 1 tình bạn nhưng một khi đã bắt đầu rồi, hãy nắm giữ thật chắc.
10. By all means marry; if you get a good wife, you’ll become happy; if you get a bad one, you’ll become a philosopher.
Dù sao thì một khi đã kết hôn, nếu lấy được người vợ hiền thì bạn sẽ hạnh phúc; nếu không, bạn sẽ trở thành 1 triết gia.
11. Sometimes you put walls up not to keep people out, but to see who cares enough to break them down.
Đôi khi bạn dựng lên những bức tường không phải để ngăn cách với mọi người, mà để xem ai đủ quan tâm để phá vỡ nó.
12. Let him who would move the world first move himself.
Hãy để người đàn ông dịch chuyển mình trước khi có thể chuyển dời thế giới.
13. The only good is knowledge and the only evil is ignorance.
Điều tốt đẹp duy nhất là kiến thức, kẻ xấu xa duy nhất là sự thờ ơ.
14. Contentment is natural wealth, luxury is artificial poverty.
Hài lòng là sự giàu có tự nhiên, xa xỉ là sự nghèo đói nhân tạo.
15. Do not do to others what angers you if done to you by others.
Đừng đối xử với người khác theo cách mà bạn biết là bạn sẽ bực mình nếu người khác cũng đối xử với bạn như vậy.
16. Every action has its pleasures and its prices.
Mỗi hành động mang lại cảm giác hài lòng đều có cái giá của nó.
17. We cannot live better than in seeking to become better.
Không có cách nào chúng ta có thể sống tốt hơn là lúc đang đi tìm kiếm cách để trở nên tốt hơn.
18. Prefer knowledge to wealth, for the one is transitory, the other perpetual.
Lựa chọn kiến thức thay vì sự giàu có, với 1 số người chỉ là nhất thời, nhưng với 1 số người khác lại là mãi mãi.
19. Death may be the greatest of all human blessings.
Cái chết có lẽ là ân huệ lớn nhất của loài người.
20. Know thyself.
Hãy tự hiểu chính mình.
Tác giả: Sumaiya Kabir
