25. Kế toán - Kiểm toán

Số dư đảm phí (Contribution margin) là gì? Bản chất và cách xác định

Hình minh họa

Số dư đảm phí (Contribution margin)

Định nghĩa

Số dư đảm phí hay lãi trên biến phí trong tiếng Anh là Contribution marginSố dư đảm phí là chênh lệch giữa giá bán (hay doanh thu) với chi phí biến đổi của nó.

Số dư đảm phí có thể được xác định cho mỗi đơn vị sản phẩm, cho từng mặt hàng hoặc tổng hợp cho tất cả các mặt hàng tiêu thụ.

Bản chất và cách xác định số dư đảm phí

– Toàn bộ chi phí được phân tích thành hai loại chi phí đó là chi phí biến đổi và chi phí cố định. Khi đó chúng ta không tính toán, phân bổ chi phí cố định cho mỗi đơn vị sản phẩm mà luôn ứng xử nó là tổng số và là chi phí thời

– Tổng chi phí cố định ở nào phải được bù đắp đầy đủ trong đó. Ta kí hiệu:

Dt: Doanh thu 

Sl: Số lượng 

Bp: Tổng chi phí biến đổi 

g: Giá bán đơn vị

Đp: Tổng chi phí cố định 

bp: chi phí biến đổi đơn vị 

 Ln: Lợi nhuận 

Khi đó, phương trình kế toán cơ bản xác định lợi nhuận được thể hiện như sau: 

Tham khảo:   Chất lượng kiểm toán (Audit quality) là gì? Tiêu chí đánh giá chất lượng kiểm toán

Dt – Bp – Đp = Ln 

Hay: Sl x g – Sl x bp – Đp = Ln

Sl(g – bp) – Đp = Ln

Phần chênh lệch giữa giá bán và chi phí biến đổi (g – bp) được gọi là số dư đảm phí hay lãi trên chi phí biến đổi (lãi trên biến phí).

Ví dụ

Lãi trên biến phí đơn vị (lb)

Lãi trên biến phí đơn vị (lb) được xác định bằng cách lấy giá bán đơn vị (g) trừ đi biến phí đơn vị (bp): lb = g – bp

Ví dụ: 

Với số liệu của công ty may Hưng Thịnh (đơn vị: 1.000 đồng)

Chỉ tiêu Tổng số Tính cho một sản phẩm
Doanh thu
300.000
(tính trên 1.000 áo)
300
Chi phí nguyên liệu trực tiếp 150.000 150
Chi phí nhân công trực tiếp 20.000 20
Chi phí sản xuất chung biến đổi 5.000 5
Tổng chi phí biến đổi 175.000 175
Lãi trên biến phí 125.000 125
Chi phí cố định 37.000 37
Lợi nhuận 88.000 88

Như vậy, lãi trên biến phí đơn vị của công ty may Hưng Thịnh là 125.000 đồng. Lãi trên biến phí đơn vị không thay đổi cho dù khối lượng sản phẩm thay đổi. 

Ta có thể thấy rõ hơn trong ví dụ của công ty may Hưng Thịnh với mức độ sản phẩm khác nhau.

Tham khảo:   Kiểm toán hoạt động (Performance Audit) là gì? Ý nghĩa của kiểm toán hoạt động
Chỉ tiêu TH1 TH2 TH3
Sản lượng (chiếc) 500 1.000 1.500
Giá bán đơn vị sản phẩm 300.000 300.000 300.000
Chi phí nguyên liệu trực tiếp 150.000 150.000 150.000
Chi phí nhân công trực tiếp 20.000 20.000 20.000
Chi phí sản xuất chung biến đổi 5.000 5.000 5.000
Cộng biến phí đơn vị 175.000 175.000 175.000
Lãi trên biến phí đơn vị 125.000 125.000 125.000
Chi phí cố định đơn vị 74.000 37.000 24.667
Lợi nhuận 51.000 88.000 90.333

(Tài liệu tham khảo: Cách ứng xử của chi phí và phân tích mối quan hệ chi phí – sản lượng – lợi nhuận, Tổ hợp giáo dục Topica)

  Viện Đào Tạo Kỹ Năng Masterskills chuyên Đào Tạo tại Doanh Nghiệp (In-house) trên Toàn Quốc  
G

0903966729

1
Hỗ trợ bạn qua Zalo