Chỉ số Herfindahl-Hirschman (HHI) là gì? Công thức xác định

Hình minh họa.

Chỉ số Herfindahl-Hirschman (HHI)

Định nghĩa

Chỉ số Herfindahl-Hirschman trong tiếng Anh là Herfindahl-Hirschman Index, viết tắt là HHI.

HHI là thước đo phổ biến về sự tập trung của thị trường và được sử dụng để xác định khả năng cạnh tranh thị trường (thường là trước và sau các giao dịch M&A).

Đặc trưng

– Chỉ số Herfindahl-Hirschman (HHI) là thước đo phổ biến dùng để đo lường mức độ tập trung thị trường.

– HHI được tính bằng tổng các bình phương thị phần của mỗi công ty cạnh tranh trong một thị trường. HHI có thể dao động từ gần đến 0 đến 10.000. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ sử dụng HHI để đánh giá các thương vụ sáp nhập tiềm năng.

Lưu ý: Các nhà quản lí sử dụng Chỉ số HHI của 50 công ty lớn nhất trong một ngành cụ thể để xác định xem ngành đó nên được coi là cạnh tranh hay độc quyền.

Công thức xác định chỉ số Herfindahl-Hirschman

Công thức Herfindahl-Hirschman (HHI). Nguồn: Investopedia

Trong đó:

s_n là tỉ lệ phần trăm thị phần của công ty thứ n được biểu thị dưới dạng một số nguyên, không phải là số thập phân.

Tham khảo: Giả định người tiêu dùng muốn tối đa hóa độ thỏa dụng (Utility maximization model) là gì?

Ý nghĩa

– Thị trường càng gần độc quyền thì mức độ tập trung của thị trường càng cao và cạnh tranh càng thấp.

Ví dụ, nếu chỉ có một công ty trong một ngành, công ty đó sẽ có 100% thị phần và Chỉ số Herfindahl-Hirschman (HHI) sẽ bằng 10.000, cho thấy sự độc quyền. Nếu có hàng ngàn công ty cạnh tranh, mỗi công ty sẽ có gần 0% thị phần và HHI sẽ gần bằng không, cho thấy sự cạnh tranh gần như hoàn hảo.

– Bộ Tư pháp Hoa Kỳ coi thị trường có HHI dưới 1.500 là thị trường cạnh tranh, HHI từ 1.500 đến 2.500 là thị trường tập trung vừa phải và HHI từ 2.500 trở lên là thị trường tập trung cao độ. Theo nguyên tắc chung, các vụ sáp nhập làm tăng HHI hơn 200 điểm tại các thị trường tập trung cao độ làm tăng mối lo ngại chống độc quyền.

Ưu và nhược điểm của HHI

– Ưu điểm chính của Chỉ số Herfindahl-Hirschman (HHI) là tính toán đơn giản.

– Nhược điểm chính của HHI bắt nguồn từ thực tế chỉ số HHI là một biện pháp đơn giản đến nỗi không tính đến sự phức tạp của các thị trường khác nhau.

Tham khảo: Thời gian lao động xã hội cần thiết (Socially necessary labour time) là gì?

Ví dụ

Hãy xem xét ngành công nghiệp giả thuyết sau đây với bốn công ty:

Công ty A có thị phần = 40%

Công ty B có thị phần = 30%

Công ty C có thị phần = 15%

Công ty D có thị phần = 15%

HHI được tính như sau:

HHI = 40² + 30² + 15² + 15² = 1.600 + 900 + 225 + 225 = 2.950

Giá trị HHI này được coi là một ngành tập trung cao độ.

(Tài liệu tham khảo: Herfindahl-Hirschman Index (HHI), Investopedia)