Tổ chức độc quyền là gì? Các hình thức liên kết

Hình minh hoạ (Nguồn: diepdoan)

Tổ chức độc quyền

Khái niệm

Tổ chức độc quyền tạm dịch sang tiếng Anh là Monopoly organization.

Tổ chức độc quyền là liên minh giữa những nhà tư bản lớn để tập trung vào trong tay một phần lớn (thậm chí toàn bộ) sản phẩm của một ngành, cho phép liên minh này phát huy ảnh hưởng quyết định đến quá trình sản xuất và lưu thông của ngành đó.

Hình thức liên kết

– Những liên minh độc quyền, thoạt đầu hình thành theo sự liên kết ngang, tức là sự liên kết những doanh nghiệp trong cùng ngành, dưới những hình thức cácten, xanhđica, tờrớt.

+ Cácten là hình thức tổ chức độc quyền dựa trên sự kí kết hiệp định giữa các xí nghiệp thành viên để thoả thuận với nhau về giá cả, qui mô sản lượng, thị trường tiêu thụ, kì hạn thanh toán… còn việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm vẫn do bản thân mỗi thành viên thực hiện.

+ Xanhđica là hình thức tổ chức độc quyền trong đó việc tiêu thụ sản phẩm do một ban quản trị chung đảm nhiệm, nhưng sản xuất vẫn là công việc độc lập của mỗi thành viên.

Cácten và xanhđica dễ bị phá vỡ khi tương quan lực lượng thay đổi. Vì vậy, một hình thức độc quyền mới ra đời là tờrớt.

Tham khảo: Phương pháp bình phương tối thiểu (Least Squares Method) là gì? Đặc điểm và ví dụ

+ Tờrớt thống nhất cả việc sản xuất và tiêu thụ vào tay một ban quản trị chung, còn các thành viên trở thành các cổ đông.

– Tiếp đó, xuất hiện sự liên kết dọc, nghĩa là sự liên kết không chỉ những xí nghiệp lớn mà cả những xanhđica, tờrớt… thuộc các ngành khác nhau nhưng có liên quan với nhau về kinh tế và kĩ thuật, hình thành các côngxoócxiom.

– Từ giữa thế kỉ XX phát triển một kiểu liên kết mới – liên kết đa ngành – hình thành những cônglômêrat (conglomerat) hay consơn (concern) khổng lồ thâu tóm nhiều công ty, xí nghiệp thuộc những ngành công nghiệp rất khác nhau, đồng thời bao gồm cả vận tải, thương mại, ngân hàng và các dịch vụ khác, v.v..

Giá cả độc quyền

Nhờ nắm được địa vị thống trị trong lĩnh vực sản xuất và lưu thông, các tổ chức độc quyền có khả năng định ra giá cả độc quyền.

Giá cả độc quyền là giá cả hàng hóa có sự chênh lệch rất lớn so với giá cả sản xuất.

Họ định ra giá cả độc quyền cao hơn giá cả sản xuất đối với những hàng hóa mà họ bán ra và giá cả độc quyền thấp dưới giá cả sản xuất đối với những hàng hóa mà họ mua, trước hết là nguyên liệu. Qua đó họ thu được lợi nhuận độc quyền.

Tham khảo: Phương pháp chuyển đổi lợi ích (Benifit transfer method) là gì?

Tuy nhiên, giá cả độc quyền không thủ tiêu được tác động của qui luậtt giá trị và qui luậtt giá trị thặng dư.

Vì xét toàn bộ xã hội thì tổng giá cả vẫn bằng tổng số giá trị và tổng lợi nhuận vẫn bằng tổng giá trị thặng dư trong các nước tư bản chủ nghĩa.

Những thứ mà các tổ chức độc quyền kếch xù thu được cũng là những thứ mà các tầng lớp tư sản vừa và nhỏ, nhân dân lao động ở các nước tư bản chủ nghĩa và nhân dân ở các nước thuộc địa và phụ thuộc mất đi.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế chính trị Mác – Lênin, PGS. TS. Nguyễn Văn Hảo, Bộ Giáo dục và đào tạo)

Tổ chức độc quyền

Hình thức liên kết

Giá cả độc quyền

Bài viết cùng chuyên đề:

Baolong

Chuyên đề

Thống kê

Tổ chức độc quyền là gì? Các hình thức liên kết

Google Business Profile là gì? Lợi ích khi xây dựng tài khoản Google Business

6 “nàng thơ mạng xã hội” giúp bạn định hình phong cách sống thơ mộng và tích cực

Tổ chức độc quyền

Hình thức liên kết

Giá cả độc quyền

Bài viết cùng chuyên đề:

Baolong

Google Business Profile là gì? Lợi ích khi xây dựng tài khoản Google Business

6 “nàng thơ mạng xã hội” giúp bạn định hình phong cách sống thơ mộng và tích cực

Chuyên đề

Thống kê