EN |
VN
Viết sách có khó không? Thực ra cũng rất đơn giản nếu bạn nắm được quy tắc. Dưới đây là cách viết sách hay phù hợp với người mới bắt đầu.
Nếu là một người đam mê viết lách thì chắc hẳn, bạn luôn muốn một ngày nào đó sẽ có ít nhất một cuốn sách được xuất bản. Và tất nhiên, cơ hội để bạn biến ước mơ này của mình thành hiện thực là vô cùng nhiều. Tuy nhiên, liệu thực hiện có dễ?
Việc đầu tiên bạn cần làm để viết một cuốn sách hay đó là phát triển tư duy của một nhà văn.
Viết sách là công việc tốn nhiều thời gian, công sức và đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về nhiều lĩnh vực. Vì thế, bước đầu tiên bạn cần làm là rèn luyện tư duy của một nhà văn cho bản thân. Đừng quá lo lắng nếu hiện tại bạn thấy mình là một người hết sức bình thường, hay viết văn không hay. Hãy nhớ rằng nhiều nhà văn nổi tiếng trên thế giới cũng đã từng có xuất phát điểm bằng 0.
Ví dụ J.K. Rowling đã từng không có việc làm và hưởng trợ cấp thất nghiệp một thời gian. Tại thời điểm đó, cô ấy bắt đầu tới quán cà phê viết sách cùng những đứa trẻ. Hay Butler đã từng là nhân viên rửa bát và chuyên thẩm định khoai tây chiên nhưng vẫn thường xuyên thức dậy lúc hai hoặc 3 giờ sáng để viết những câu thần chú giúp cô ấy tập trung vào mục tiêu.
Do đó, hãy cứ tự tin vào bản thân, vượt qua rào cản tâm lý, phát triển tư duy lành mạnh, tích cực sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu.
Để viết được một cuốn sách hay, bạn sẽ phải bỏ ra rất nhiều công sức dành cho nó. Chỉ cần một sai lầm trong lựa chọn chủ đề, đối tượng độc giả lẫn việc bị chi phối bởi các yếu tố bên ngoài thì bạn càng lâu mới có thể viết xong được. Thêm nữa, nhiều người thường lo lắng ở công đoạn xuất bản nhưng suy nghĩ này rất sai lầm. Viết mới là phần đáng quan tâm nhất.
Trong nhiều năm liền, tôi đã từng rơi vào hoàn cảnh khó khăn ấy. Là một người thích viết với hoài bão lớn lao, tôi luôn mơ ước một ngày nào đó có thể chia sẻ được những suy nghĩ của mình đến với nhiều người trên thế giới. Nhưng sự thật là tôi đang đùa giỡn với chính mình.
Tại sao? Bởi vì tôi chẳng hề viết gì cả. Thậm chí, tôi còn không biết nên bắt đầu từ đâu nữa.
7 năm trôi qua rất nhanh và giờ đây, tôi đã trở thành tác giả của 4 cuốn sách bán chạy (best-selling) và sống một cuộc đời mà tôi luôn khao khát. Dù rằng chưa có mọi thứ theo đúng mục tiêu của mình nhưng ngần ấy thời gian cũng giúp tôi tích lũy được một vài bí quyết rất giá trị.
Trở thành một nhà văn sẽ đòi hỏi ở bạn nhiều hơn, chứ không phải chỉ là một ước mơ. Bạn sẽ phải biết mình đang làm gì hoặc ít nhất, bạn sẽ phải làm gì kế tiếp.
Dưới đây là 8 bước mà tôi đã áp dụng khi viết cuốn sách đầu tiên của mình. Đây cũng là điều tôi đã làm khi không biết mình sẽ phải làm gì tiếp theo và cũng là bí quyết giúp tôi từ một kẻ đam mê viết lách với một công việc hết sức buồn tẻ trở thành một full-time writer và tác giả của những đầu sách bán chạy. Thực sự dễ dàng nhưng cũng vô cùng khó.
1. Lựa chọn chủ đề
Bạn phải có thứ gì đó quan trọng để chia sẻ trước khi bắt đầu viết. Giống như F. Scott Fitzgerald đã từng nói rằng “Bạn không viết bởi vì bạn muốn nói thứ gì đó. Bạn viết bởi vì bạn có thứ gì đó để nói”. Bạn sẽ viết điều gì?
Khi rơi vào hoàn cảnh này, tôi đã cố gắng tìm hiểu sâu hơn câu nói của Fitzgerald và bắt đầu viết về công việc viết lách. Kết quả, đó chính là bước hoàn hảo đầu tiên đối với tôi bởi vì tôi vẫn làm như vậy cho đến tận bây giờ.
Bạn cần một chủ đề mà bạn đủ quan tâm để đảm bảo nghĩ ra được đủ “chữ” cho một blog, tờ quảng cáo hay một cuốn sách. Thi thoảng, có thể sẽ là 3 chủ đề hoặc nhiều hơn nữa.
Bạn hoàn toàn không bị “cầm tù” bởi ý tưởng đầu tiên, ngược lại, có thể phát triển thêm nhiều thứ từ ý tưởng then chốt mà không sợ khiến người đọc bị phân tán. Tuy nhiên, hãy cân nhắc về mức độ mở rộng của chủ đề đang bàn đến.
2. Phát triển một tiền đề
Bạn cần một mỏ neo, một “góc cạnh” của riêng bạn. Tuy nhiên, không cần phải là những ý tưởng mới. Bạn có thể sử dụng cái cũ nhưng thể hiện nó theo cách của riêng bạn.
Hãy xem cách mà Seth Godin đã viết về marketing hay Ernest Hemingway viết về trận đấu bò thì bạn sẽ biết.
Mọi thứ đã được hoàn thành bởi rất nhiều người trong lịch sử nhưng bạn không nằm trong số đó. Đó là điểm khác biệt và là tiền đề của bạn.
3. Hãy nghĩ về độc giả
Quy tắc vàng trong viết lách đó là bạn phải hiểu độc giả của bạn. Bạn phải biết nhiều về họ và nhu cầu của họ nên họ sẽ biết bạn hiểu họ đến mức nào. Nếu làm được như vậy, nếu gặp được họ đúng nơi họ đang ở thì bạn có thể nâng họ lên đúng nơi mà bạn muốn họ đặt chân đến.
Và họ sẽ mãi mãi trung thành với bạn.
4. Tạo một dàn ý
Lập dàn ý được xem như là phần nhàm chán nhất trong viết lách. Có lẽ bạn nghĩ rằng điều này sẽ làm hạn chế khả năng sáng tạo hoặc kéo bạn về đúng nơi bạn chỉ vừa mới bắt đầu. Tuy nhiên, sự thật là dành thời gian để lập dàn ý sẽ khiến cho các công đoạn còn lại trở nên nhanh hơn và nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
Tôi đã học được điều này qua trải nghiệm. Khi viết cuốn sách thứ 5 vào hè vừa rồi, tôi đã nhận ra rằng 2/3 chặng đường – sau khi viết được 40.000 từ – mọi thứ đột nhiên trở nên dễ dàng hơn so với lúc viết các chương trước đó. Tại sao? Bởi vì tôi đã tình cờ tự tạo ra một outline: 5 thứ, theo thứ tự, rằng tôi muốn chắc chắn sẽ được trình bày trong chương đó. Và với dàn ý ấy, viết giống như một bài tập “điền vào chỗ trống” rất đơn giản (chắc chắn, đơn giản nhưng không hề dễ dàng).
5. Đọc, đọc và đọc
Nếu muốn trở thành một nhà văn, đọc không phải là thứ gì xa xỉ. Nó là điều bắt buộc. Bạn phải đọc nhiều chủ đề và thường xuyên để xem thử các cuốn sách đó được viết như thế nào và bạn có thể làm gì để khiến nó trở nên khác biệt.
Không hề có con đường tắt cho việc đọc sách đâu nhé.
6. Đặt thời hạn
Khi vợ của tôi mang thai vào đầu năm nay, chúng tôi biết ngày mà con gái chào đời đang đến gần. Thời hạn đó đã tạo ra sự thay đổi trong tất cả các hoạt động của gia đình và công việc của chúng tôi. Chúng tôi biết phải hoàn thành mọi thứ trước thời điểm ấy bởi vì cho dù xong hay không thì một thành viên mới cũng sẽ xuất hiện. Không hề có cơ hội để trì hoãn hay chậm trễ vì lười biếng.
Tương tự, hãy đặt thời hạn cho tác phẩm của bạn.
Một khi bạn đã quyết định được sẽ viết cái gì và viết cho ai thì đã đến lúc học làm người chuyên nghiệp và cam kết hoàn thành đúng vào ngày đó. Nếu không, các mục tiêu của bạn sẽ bị gián đoạn và lu mờ.
Nếu lựa chọn thời điểm phải hoàn thành không đủ để tạo động lực cho bạn thì hãy nghĩ ra một hậu quả cho việc không đạt được mục tiêu đó.
7. Lập kế hoạch viết
Sẽ là vô ích nếu cố gắng làm theo những gì người khác đã làm.
Bạn có thể tìm cảm hứng từ cách mà những người khác đã tổ chức cuộc sống của họ nhưng đừng quên điều này: Hãy xây dựng một kế hoạch hàng ngày phù hợp với bạn và cam kết theo sát nó từ bây giờ cho tới khi hoàn thành cuốn sách.
Sẽ luôn có những ngày mà bạn không hề muốn viết và chắc chắn, đó là khoảng thời gian quan trọng nhất mà bạn cần duy trì phong độ của mình. Sau cùng, kế hoạch cũng chỉ như vậy.
Công việc trong mơ dù sao cũng chỉ là một công việc. Thế nên, lúc nào bạn cũng cần một kế hoạch.
8. Tập trung viết, đừng chỉnh sửa
Chắc hẳn bạn đã từng nghe điều này nhưng tôi vẫn muốn nhắc lại, bởi vì đây gần như là thứ sẽ khiến bạn không thể nào hoàn thành cuốn sách.
Nếu bị ám ảnh bởi từng câu đã viết ra thì bạn không đơn giản chỉ là một người đi theo chủ nghĩa hoàn hảo. Bạn thực sự khiến cho động lực của mình bị giảm sút và không thể nào bước vào một trạng thái quan trọng hơn của “tiến trình” – nơi các câu chữ như thể tuôn trào ra và bạn đã đạt được mục tiêu vậy.
Nếu cố gắng viết tất cả các câu đều hay và có một cuốn sách hoàn hảo thì bạn đã theo đuổi sai mục tiêu rồi. Thay vào đó, hãy tìm một chiến lược mà đầu tiên, sẽ giúp bạn viết và sau khi hoàn thành mới chỉnh sửa.
Thứ giúp bạn trở thành một nhà văn đó là viết lách. Thế nên, tốt hơn là hãy bắt đầu.
Những câu hỏi thường gặp về quy trình viết sách
Mất bao lâu để hoàn thành một cuốn sách?
Thời gian viết sách tùy thuộc vào từng tác giả, trung bình từ 1 tới 6 tháng nhưng cũng có thể ngắn hoặc dài hơn. Tất cả chủ yếu phụ thuộc vào thói quen viết, văn hóa công việc, thời gian có sẵn và nhiều hơn thế nữa.
Viết sách có thể kiếm được bao nhiêu tiền?
Không có số tiền cụ thể mà một tác giả có thể kiếm được từ tác phẩm của họ bởi giá bản quyền của mỗi cuốn sách còn phụ thuộc vào nhiều nhân tố, như thể loại, chủ đề, số lượng độc giả và sự thành công của quá trình quảng cáo.
Viết sách không phải công việc làm giàu nhanh chóng. Vì một cuốn sách hấp dẫn còn phụ thuộc rất nhiều vào tài năng của tác giả cùng chiến dịch tiếp thị từ nhà xuất bản. Vì thế, nếu muốn kiếm được nhiều tiền từ việc viết sách, hãy dành thời gian xây dựng cốt truyện độc đáo, thú vị và ấn tượng với nhóm độc giả mà bạn hướng tới.
