EN |
VN
Ảnh minh họa. Nguồn: New Scientists.
Web tối
Khái niệm
Web tối trong tiếng Anh là Dark Web.
Web tối là các trang web tối đề cập đến nội dung trực tuyến được mã hóa mà không được lập chỉ mục bởi các công cụ tìm kiếm thông thường. Web tối trong tiếng Anh còn được gọi là “darknet”, là một thành phần của web chìm (tiếng Anh gọi là deep web), mô tả phạm vi rộng hơn của nội dung không xuất hiện thông qua các hoạt động trình duyệt internet thông thường.
Các trình duyệt cụ thể như Tor được yêu cầu truy cập vào các trang web tối, có chứa bảng tin ẩn danh, thị trường trực tuyến về ma túy, trao đổi dữ liệu cá nhân và tài chính bị đánh cắp và nội dung bất hợp pháp khác. Các giao dịch trong nền kinh tế ẩn này thường được thanh toán bằng bitcoin và hàng hóa vật chất được vận chuyển thường xuyên bằng các cách khác nhau nhằm che giấu cả người mua và người bán khỏi con mắt theo dõi thận trọng của các cơ quan thực thi pháp luật.
Đặc điểm của Web tối
Các trang web tối đã trở thành một thị trường trực tuyến cho hàng hóa bất hợp pháp. Nhiều sáng kiến từ những người bán hàng trực tuyến hợp pháp như Amazon và eBay, như đánh giá của khách hàng và xếp hạng người bán, đã được áp dụng để tạo thuận lợi cho việc bán các mặt hàng trên thị trường chợ đen.
Các trang web tối thu hút những người dùng muốn ẩn danh khi tiến hành kinh doanh. Ý định ban đầu có thể là tốt, chẳng hạn như các nhà báo đang tìm cách phỏng vấn công dân của các quốc gia đàn áp, nơi truyền thông thường bị theo dõi.
Tuy nhiên theo chiều ngược lại, tính ẩn danh của trang web tối thu hút những đối tượng tội phạm như những kẻ buôn bán ma túy, tin tặc và những kẻ bán dâm trẻ em. Ngoài ra còn có một nền kinh tế dịch vụ đang phát triển trên web tối, trong đó những kẻ tấn công và những người hoạt động bất hợp pháp khác quảng cáo dịch vụ của họ theo cách mà họ không thể làm qua các kênh truyền thống.
Qui mô của nền kinh tế Web tối
Năm 2016, các chuyên gia kinh tế báo cáo rằng hoạt động ma túy được tạo ra bởi web tối đã tăng từ khoảng 17 triệu đô la năm 2012 lên khoảng 180 triệu đô la năm 2015. Tuy nhiên, đây chỉ là những ước tính, vì bản chất của web tối khiến nó rất khó để đánh giá chính xác về nền kinh tế này, bao gồm bán súng và các giao dịch bất hợp pháp khác.
Quản lí Web tối
Các nhà quản lí đã đấu tranh để hạn chế hoạt động của web tối. Sau khi thị trường ma túy chìm nổi tiếng được gọi là Silk Road bị FBI gỡ xuống vào năm 2013, Silk Road 2 đã xuất hiện và ngay lập tức phát triển, cho đến khi FBI và Europol đóng cửa nó vào năm 2014. Tuy nhiên, Silk Road 3 đã xuất hiện ngay sau đó.
Ngoài những khó khăn trong việc đóng cửa các thị trường web tối, công nghệ đã phát triển đến mức mã nguồn mở OpenBazaar cho phép hoạt động của các thị trường phi tập trung, tương tự như cách các torrent cho phép chia sẻ tệp phi tập trung. Do đó, nền kinh tế web tối tiếp tục phát triển, bất chấp những nỗ lực tốt nhất của cơ quan thực thi pháp luật.
So sánh Web tối và Web chìm
Thuật ngữ trang web tối và web chìm thường được sử dụng thay thế cho nhau. Để làm rõ hơn sự khác nhau: web chìm bao gồm tất cả các trang không bật lên khi bạn chạy tìm kiếm trên web. Điều này bao gồm tất cả mọi thứ yêu cầu đăng nhập, chẳng hạn như email cá nhân, ngân hàng trực tuyến hoặc các trang web khác. Ngược lại, web tối dựa vào mã hóa để giữ ẩn danh những nội dung bất chính hiển hiện không thể chối cãi.
(Theo Investopedia)
