EN |
VN
Hình minh họa (Nguồn: YouTube)
Thế tiến thoái lưỡng nan của lữ khách (Traveler’s Dilemma)
Khái niệm
Thế tiến thoái lưỡng nan của lữ khách trong tiếng Anh là Traveler’s Dilemma.
Thế tiến thoái lưỡng nan của lữ khách trong lí thuyết trò chơi là một trò chơi có tổng khác không, trong đó hai người chơi cố gắng tối đa hóa phần thưởng của riêng họ mà không quan tâm đến người kia. Trò chơi thể hiện “nghịch lí của sự hợp lí”, điều trớ trêu là việc đưa ra các quyết định một cách phi logic hay ngây thơ thường tạo ra một kết quả tốt hơn trong lí thuyết trò chơi.
Nội dung về thế tiến thoái lưỡng nan của lữ khách
Thế tiến thoái lưỡng nan của lữ khách được đưa ra vào năm 1994 bởi nhà kinh tế Kaushik Basu, đưa ra một kịch bản trong đó một hãng hàng không gây thiệt hại nghiêm trọng cho các cổ vật giống hệt nhau được mua bởi hai lữ khách khác nhau.
Người quản lí hãng hàng không sẵn sàng đền bù cho họ vì mất đồ cổ, nhưng vì anh ta không biết gì về giá trị của chúng, anh ta nói với hai lữ khách hãy viết riêng ước tính của họ về giá trị hay bất kì con số nào trong khoảng từ 2 đến 100 đô la mà không trao cho người kia.
Tuy nhiên, có một vài lưu ý:
Nếu cả hai lữ khách đều viết cùng một số, anh ta sẽ hoàn trả cho mỗi người số tiền đó.
Nếu họ viết các số khác nhau, người quản lí sẽ cho rằng giá thấp hơn là giá trị thực và người viết số cao hơn đang gian lận. Trong khi anh ta sẽ trả cho cả hai số tiền thấp hơn, người có số tiền thấp hơn sẽ nhận được tiền thưởng 2 đô la vì sự trung thực, trong khi người viết số cao hơn sẽ bị phạt 2 đô la.
Sự lựa chọn hợp lí, về mặt cân bằng Nash, là 2 đô la. Các lập luận là như sau: Với sự lựa chọn đầu tiên, lữ khách A có thể là viết là 100 đô la, nếu lữ khách B cũng ghi là 100 đô la thì đó sẽ là số tiền cả hai nhận được từ người quản lí hãng hàng không. Nhưng với lựa chọn thứ hai, lữ khách A lí do rằng nếu anh ta viết 99 đô la và lữ khách B viết 100 đô la, thì A sẽ nhận được 101 đô la (99 đô la + 2 đô la tiền thưởng).
Nhưng A tin rằng B cũng nghĩ như vậy và nếu B cũng giảm 99 đô la, cả hai sẽ nhận được 99 đô la. Vì vậy, A thực sự sẽ được lợi hơn khi viết 98 đô la và nhận 100 đô la (98 đô la + 2 đô la tiền thưởng) nếu B viết 99 đô la. Nhưng vì có cùng suy nghĩ viết 98 đô la có thể xảy ra với B, A đã cân nhắc việc giảm 97 đô la, v.v… Dòng qui nạp ngược này sẽ đưa lữ khách xuống con số nhỏ nhất cho phép, đó là 2 đô la.
(Tài liệu tham khảo: investopedia.com)
