Cơ sở trách nhiệm (Basis of Liability) của người chuyên chở là gì?

Cơ sở trách nhiệm (Basis of Liability)

Cơ sở trách nhiệm – danh từ, trong tiếng Anh được dùng bởi cụm từ Basis of Liability.

Cơ sở trách nhiệm của người chuyên chở đối với hàng hóa là trách nhiệm của người chuyên chở về mất mát, hư hỏng của hàng hoá. (Theo Logistics Glossary)

Nội dung cở sở trách nhiệm của người chuyên chở 

Theo qui tắc Hague và qui tắc Hague – Visby, người chuyên chở có 3 trách nhiệm sau đây: 

Cung cấp con tàu có đủ khả năng đi biển

Điều 3 Công ước Brussels qui định: “Trước và lúc bắt đầu hành trình, người chuyên chở phải cần mẫn hợp lí (Due Diligence) để làm cho tàu có đủ khả năng đi biển”. 

Theo tập quán, tàu có đủ khả năng đi biển là tàu chịu được sóng gió thông thường của biển cả, có thể chuyên chở an toàn hàng hoá đến cảng đích, cụ thể là phải đạt các tiêu chuẩn sau đây: 

– Tàu phải bền, chắc, khoẻ, kín nước, vỏ tàu và máy móc không có khuyết điểm.

– Tàu phải được trang bị những máy móc, phương tiện cần thiết cho việc đi biển. 

– Tàu phải được biên chế một thuyền bộ đầy đủ về số lượng và đảm bảo về chất lượng. 

– Tàu phải được cung ứng đầy đủ về dầu, mỡ, nước ngọt, lương thực, thực phẩm và các đồ dự trữ khác… 

– Hầm tàu, buồng lạnh và các nơi chứa hàng khác phải sạch sẽ, thích hợp cho việc chuyên chở an toàn hàng hoá liên quan.  

Theo tinh thần của Công ước, thì khả năng đi biển chỉ cần có lúc bắt đầu hành trình hoặc người chuyên chở đã cần mẫn hợp lí (khẩn trương thích đáng) để làm cho tàu có đủ khả năng đi biển trước khi bắt đầu chuyến đi là coi như đã hoàn thành trách nhiệm. 

Nếu hàng hoá bị hư hỏng, mất mát do tàu không đủ khả năng đi biển gây ra mà người chuyên chở không chứng minh được là đã cần mẫn hợp lí thì người chuyên chở phải bồi thường. 

Người chuyên chở phải tiến hành một cách cẩn thận và thích hợp việc chất, xếp, di chuyển, khuân vác, chăm sóc và dỡ hàng

Đây là trách nhiệm thương mại của người chuyên chở, trách nhiệm về chăm sóc hàng hoá, người chuyên chở phải xếp hàng lên tàu một cách cẩn thận, đúng qui trình kĩ thuật, đúng sơ đồ xếp hàng và sơ đồ hầm tàu để không làm hư hỏng hàng hoá, người chuyên chở phải bảo quản trông nom hàng hoá trong qúa trình chuyên chở, khi dỡ hàng cũng phải dỡ theo đúng qui trình kĩ thuật, dỡ theo lô, theo vận đơn, hàng nào dụng cụ ấy, không làm hư hỏng hàng hoá.

Nếu hàng hoá bị hư hỏng do việc xếp hàng đúng kĩ thuật gây ra hoặc do các hầm hàng không đảm bảo vệ sinh, không thích hợp cho việc vận chuyển loại hàng hoá có liên quan thì người chuyên chở phải bồi thường cho chủ hàng. 

Cấp vận đơn đường biển

Sau khi xếp hàng lên tàu hoặc nhận hàng để xếp, người chuyên chở phải cấp cho người gửi hàng một vận đơn đường biển. Nếu trước đó đã cấp nhận để xếp thì sau khi hàng đã thực sự xếp lên tàu, người chuyên chở phải cấp đã xếp hoặc đóng dấu “đã xếp hàng” và ghi ngày tháng xếp hàng lên tàu để biến đó thành đã xếp hàng. (Theo Giáo trình Thương vụ Vận tải, NXB Giao thông Vận tải)