EN |
VN
Hình minh họa
Lí thuyết xung đột (Conflict Theory)
Khái niệm
Lí thuyết xung đột trong tiếng Anh là Conflict Theory.
Lí thuyết xung đột được đề xuất bởi Karl Marx, cho rằng xã hội đang ở trong tình trạng xung đột liên tục vì cạnh tranh về nguồn lực hạn chế. Nó cho rằng trật tự xã hội được duy trì bởi sự thống trị và quyền lực, thay vì sự đồng thuận và phù hợp.
Theo lí thuyết xung đột, những người có sự giàu có và quyền lực cố gắng giữ lấy nó bằng mọi cách có thể, chủ yếu bằng cách đàn áp người nghèo và sự bất lực. Một tiền đề cơ bản của lí thuyết xung đột là các cá nhân và các nhóm trong xã hội sẽ làm việc để tối đa hóa lợi ích của chính họ.
Các nội dung về lí thuyết xung đột
Lí thuyết xung đột được sử dụng để giải thích một loạt các hiện tượng xã hội, bao gồm các cuộc chiến tranh và cách mạng, sự giàu có và nghèo đói, phân biệt đối xử và bạo lực trong nước.
Nó đổ lỗi cho hầu hết sự phát triển cơ bản trong lịch sử loài người như dân chủ và dân quyền cho các nỗ lực tư bản để kiểm soát quần chúng hơn là mong muốn trật tự xã hội. Lí thuyết xoay quanh các khái niệm về bất bình đẳng xã hội trong việc phân chia tài nguyên và tập trung vào các xung đột tồn tại giữa các tầng lớp.
Nhiều loại xung đột có thể được mô tả bằng lí thuyết xung đột. Một số nhà lí luận, bao gồm Marx, tin rằng xung đột xã hội vốn có thúc đẩy sự thay đổi và phát triển trong xã hội.
Ứng dụng lí thuyết xung đột trong kinh tế
Ví dụ, các nhà lí luận xem mối quan hệ giữa chủ sở hữu khu nhà ở và người thuê nhà chủ yếu dựa vào sự mâu thuẫn thay vì sự cân bằng hay hài hòa, mặc dù có thể có nhiều sự hòa hợp hơn xung đột. Họ tin rằng chúng được xác định bằng cách lấy bất kì nguồn lực nào họ có từ nhau.
Trong ví dụ trên, một số tài nguyên hạn chế có thể gây ra xung đột giữa người thuê và chủ sở hữu bao gồm không gian trong khu phức hợp, số lượng các trang thiết bị không đủ để trang trải hay số tiền mà người thuê phải trả, v.v… Chủ sở hữu khu phức hợp, tuy là một chủ nhà duyên dáng nhưng về cơ bản là họ tập trung để giành được càng nhiều căn hộ càng tốt nhằm kiếm được nhiều tiền thuê nhất có thể.
Điều này có thể khơi mào mâu thuẫn giữa các khu nhà ở, giữa những người thuê nhà đang tìm cách chuyển đến một căn hộ nào đó, v.v… Mặt khác của sự mâu thuẫn, chính những người thuê nhà đang tìm kiếm căn hộ tốt nhất có thể với số tiền thuê ít nhất.
Các nhà lí luận chỉ ra cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và các sự cứu trợ tài chính của các ngân hàng sau này là ví dụ điển hình của lí thuyết xung đột trong đời thực, theo các tác giả Alan Sears và James Cairns trong cuốn sách “A Good Book, in Theory”.
Họ cho rằng cuộc khủng hoảng tài chính là kết quả tất yếu của sự bất bình đẳng và bất ổn của hệ thống kinh tế toàn cầu, cho phép các ngân hàng và tổ chức lớn nhất tránh được sự giám sát của chính phủ và chịu rủi ro lớn.
Sears và Cairns nhận thấy rằng các ngân hàng và doanh nghiệp lớn sau đó đều nhận được tiền cứu trợ từ chính phủ do họ không có đủ quĩ cho các chương trình xã hội qui mô lớn như chăm sóc sức khỏe toàn cầu. Sự hỗ trợ đối lập này cho một giả định cơ bản về lí thuyết xung đột đó là các thể chế chính trị và thực hành văn hóa chính thống ủng hộ các nhóm và cá nhân thống trị.
Ví dụ này minh họa rằng xung đột có thể là cố hữu trong tất cả các loại mối quan hệ, bao gồm cả những mối quan hệ không xuất hiện ngoài mặt để đối nghịch. Nó cũng cho thấy rằng ngay cả một kịch bản đơn giản cũng có thể dẫn đến nhiều lớp xung đột.
(Tài liệu tham khảo: investopedia.com)
