Thị trường không hoàn hảo (Imperfect market) là gì? Ví dụ thực tế

Hình minh họa (Nguồn: smeconnect.vpbank.com.vn)

Thị trường không hoàn hảo (Imperfect market)

Khái niệm

Thị trường không hoàn hảo trong tiếng Anh là Imperfect market.

Thị trường không hoàn hảo là thị trường mà khi đó thị trường tư nhân không thể đảm bảo cung cấp hàng hoá dịch vụ, mặc dù chi phí cung cấp thấp hơn chi phí mà các cá nhân có thể trả, thì có sự thất bại của thị trường.

Ví dụ: Ngay ở Mỹ, thị trường tư nhân không cung cấp bảo hiểm cho nhiều rủi ro quan trọng mà mọi người gặp phải, mặc dù thị trường bảo hiểm ngày nay đã tốt hơn rất nhiều so với 75 năm trước đây. Chính phủ Mỹ đã phải thực hiện nhiều chương trình bảo hiểm để bù đắp cho sự thất bại của thị trường.

Ở Mỹ, năm 1933, tiếp theo sự thất bại của hệ thống ngân hàng trong cuộc Đại suy thoái, Chính phủ đã thành lập Công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang. Ngân hàng trả tiền đóng góp bảo hiểm cho công ty hàng năm và tiền này dùng để bảo hiểm tiền gửi bị lỗ do ngân hàng không trả nợ được.

Tham khảo: Rủi ro thiên lệch kẻ sống sót (Survivorship Bias Risk) là gì? Đặc điểm và các rủi ro khác

Khái niệm liên quan

Thị trường cạnh tranh (competitive market) là thị trường nơi mà có rất nhiều các nhà sản xuất cạnh tranh với nhau với hy vọng để sản xuất các hàng hóa và dịch vụ do người tiêu dùng muốn và cần chúng.

Nói cách khác, không phải một nhà sản xuất có thể quyết định thị trường. Cũng giống như các nhà sản xuất, không phải một người tiêu dùng có thể quyết định thị trường. Định nghĩa này cũng đúng khi mà giá và lượng của hàng hóa và dịch vụ được quan tâm. Một nhà sản xuất hay người tiêu dùng không thể quyết định giá và lượng của hàng hóa sẽ được sản xuất.

Ví dụ về nông nghiệp, có hàng ngàn người nông dân và không phải ai trong số họ có thể ảnh hưởng tới thị trường hay giá cả được dựa trên sản lượng trồng trọt của họ là bao nhiêu. Tất cả người nông dân có thể gia tăng sản lượng trồng trọt và chấp nhận bất cứ mức giá nào cho sả phẩm đó. Họ không thể quyết định giá cả họ muốn bán sản phẩm.

Mối liên hệ giữa thị trường cạnh tranh và thất bại thị trường do thị trường không hoàn hảo

Tham khảo: Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (Vietnam Information Security Association - VNISA) là gì?

Trên thị trường cạnh tranh hiện nay cũng có những thất bại thị trường trong việc cung cấp một số hàng hoá dịch vụ như vấn đề cho vay học tập với sinh viên, vì lãi suất rất thấp nên các tổ chức tín dụng sẽ không tham gia, hay sự thất bại trong phối hợp sản xuất giữa các nhà sản xuất, đặc biệt là ở các nước kém phát triển. Tất cả những việc này có thể đòi hỏi sự can thiệp chính sách của Chính phủ.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Chính sách công, NXB Tài chính)