EN |
VN
Cảm xúc chiếm một phần lớn trong cuộc sống của chúng ta – cảm xúc quyết định phần lớn suy nghĩ, ý định và quan trọng nhất là hành động của chúng ta.
Cảm xúc ảnh hưởng đến thái độ và phán đoán, từ đó ảnh hưởng đến quyết định. Và mọi cảm xúc đều có một một loại kích hoạt, chúng ta thấy phấn khích khi có một cơ hội mới, chúng ta cảm thấy mình cần hy sinh khi chúng ta yêu.
Nghiên cứu cho thấy những cảm xúc tích cực, như hạnh phúc, thoải mái, hài lòng và thỏa mãn sẽ giúp chúng ta đưa ra quyết định, cho phép chúng ta xem xét nhiều khía cạnh hơn và quyết định nhanh hơn.
Những cảm xúc mãnh liệt thì có thể dễ dàng lấn át lý trí và có tác động mạnh mẽ đến hành vi.
Những cảm xúc tiêu cực, như giận dữ, ghen tị hoặc cay đắng có xu hướng đi quá tầm kiểm soát, đặc biệt là sau khi những cảm xúc này được kích hoạt.
Khi chúng ta hành động quá nhanh theo cảm xúc hoặc hành động sai loại cảm xúc, chúng ta thường đưa ra những quyết định sai lầm mà sau này sẽ cảm thấy hối hận.
Giành quyền kiểm soát cảm xúc sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định và những phán đoán sáng suốt hơn, logic hơn dùng bộ não nhiều hơn.
Nhiều nhà nghiên cứu định nghĩa: kiểm soát cảm xúc là khả năng tăng hoặc giảm cảm xúc của bạn khi cần thiết, khả năng biết bạn đang cảm thấy như thế nào và phải làm gì trong bất kỳ môi trường nào.
Giáo sư Kris Lee, Ed.D nói rằng: “Điều tiết cảm xúc có nghĩa là tập kiểm soát xung lực.”
Kris nói: “Khi có điều gì đó xảy ra, bộ não của chúng ta sẽ phản ứng tự động. Hạch hạnh nhân là một phần nhỏ trong bộ não giúp chúng ta quyết định phản ứng chiến hay chạy. Chúng ta phải tránh đi những cái bẫy của cảm xúc đơn thuần khiến chúng ta có thể phản ứng thái quá.”
Bà giải thích: “Khi chúng ta trì hoãn một chút, chúng ta có quyền truy cập vào thùy trán của bộ não, nơi giúp chúng ta lý luận, giải quyết vấn đề và đưa ra quan điểm tốt hơn. Chúng ta không bao giờ mắc vào những cái bẫy của cảm xúc đơn thuần nữa.”
Những cảm xúc mãnh liệt có thể dễ dàng lấn át các giác quan và có tác động mạnh mẽ đến hành vi của chúng ta. May mắn thay, bạn có thể kiểm soát cảm xúc của mình, khi chúng quá mạnh mẽ và liên tục dẫn đến phản ứng thái quá hoặc đưa ra những quyết định mà sau này bạn sẽ hối tiếc.
Trước khi muốn làm gì hãy chờ 60 giây.
Bác sĩ Amelia Aldao, Tiến sĩ, nhà trị liệu và Người sáng lập của Together CBT khuyên chúng ta nên đợi 60 giây trước khi làm bất cứ điều gì để kiểm soát cảm xúc tốt hơn. Bà đã mất cả thập kỷ mới có thể nghiên cứu ra cách giúp mọi người điều chỉnh cảm xúc tốt hơn.
“Đó, chỉ đơn giản vậy thôi: Hãy chờ đợi. Bấm nút tạm dừng. Đừng làm gì hết. Đặc biệt, dừng nghe theo cảm xúc của bạn: đừng gửi cái tin nhắn tức giận của bạn đi, đừng từ chối lời mời thuyết trình tại công ty, đừng nói rằng trong tuần này có thể bạn sẽ rất bận rộn, đừng gửi email có lời lẽ khiêu khích cho sếp. Đừng!”
Tạm dừng trước khi phản ứng có lẽ là một trong những điều khó khăn nhất. Trong nhiều tình huống, cảm xúc khiến chúng ta phải nhượng bộ, nghe theo chỉ thị của nó và rồi vài phút sau nó khiến chúng ta phải thất vọng.
Để có thể vượt qua cảm xúc mạnh mẽ đó, để chúng ta không nhanh nhảu hành động, Amelia nói rằng chúng ta nên cố gắng giữ cảm xúc.
“Nếu bạn giống nhiều người ngoài kia, cảm thấy đây là một điều hết sức khó khăn, thì hãy bấm giờ. Nghiêm túc đó. Khi bạn cảm thấy cảm xúc quá dâng trào, hãy lấy điện thoại ra hay đồng hồ cũng được, bắt đầu đếm ngược 60 giây. Chú ý đến cơ thể và suy nghĩ và mọi thứ trong trải nghiệm của bạn.”
Tất cả chúng ta đều chịu đựng những phản ứng thái quá của cảm xúc. Ở mức tồi tệ nhất, chúng ta thường trải qua căng thẳng, lo lắng, nghi ngờ bản thân, thiếu kiên nhẫn, cáu kỉnh và phòng thủ. Chúng ta có xu hướng mất tập trung khi không thể điều chỉnh cảm xúc và mọi thứ nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát. Cảm xúc bắt đầu tuôn trào ra, và đến khi bạn bình tĩnh lại, thì mọi thứ đã quá muộn.
60 giây là một trong những cách tiếp cận tốt nhất để chúng ta có thể lấy lại quyền kiểm soát và lưu tâm đến phản ứng của mình trước những hành động theo cảm tính.
Bác sĩ Amelia viết: “Thường thì sau khi kết thúc 60 giây, cảm xúc điều khiển hành vi của chúng ta sẽ lắng xuống. Nó không hoàn toàn qua đi, nhưng nó thể bạn sẽ ít tập trung vào nó. Lý do đơn giản là: Cảm xúc luôn xuất hiện nhanh chóng và cũng biến mất một cách nhanh chóng.”
Để quản lý cảm xúc, bạn cần phải có thời gian và thực hành. Nhưng bạn càng dành nhiều thời gian và chú ý điều chỉnh cảm xúc, bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn về mặt tinh thần.
Để tránh hành động nhất thời khi cảm xúc dâng trào, hãy luôn nhớ bình tĩnh lại và làm dịu tâm trạng khó chịu của mình trước khi bạn làm gì đó để rồi sau này hối hận. Cuối cùng, bạn sẽ rất biết ơn vì đã có thể làm chủ cảm xúc của mình.
