EN |
VN
GDP là khái niệm đã trở nên quen thuộc, đặc biệt nó được thường xuyên nhắc tới trên những kênh thông tin về kinh tế, tài chính. Tuy nhiên GDP Per Capita là gì thì không phải ai cũng hiểu rõ. Vậy GDP Per Capita là gì? Nó khác gì với GDP và chỉ số này có ý nghĩa như thế nào?
GDP là gì?
Trước khi hiểu khái niệm GDP Per Capita là gì, cần hiểu GDP là gì.
GDP là viết tắt của cụm từ Gross Domestic Product, có nghĩa là tổng sản phẩm quốc nội. GDP thể hiện giá trị của một sản phẩm được sản xuất tại một nước trong một giai đoạn nhất định.
Nó là chỉ số dùng để phản ánh sự tăng trưởng kinh tế của một quốc gia, vùng lãnh thổ hay nhỏ hơn là các địa phương trong vùng lãnh thổ đó. GDP được tính theo khoảng thời gian nhất định, thường theo từng quý, 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng hoặc 1 năm.
GDP Per Capita là gì?
GDP Per Capita, có nghĩa là GDP bình quân đầu người. Chỉ số này phản ánh mức thu nhập trung bình của cá nhân trong một vùng, một nước hoặc lãnh thổ nhất định.
Nó còn được gọi là mức thu nhập trung bình của một cá nhân, mức sống trung bình của một cá nhân trong 1 thời điểm của quốc gia đó, dù họ có thuộc đối tượng lao động hay là người già, trẻ em.
Chỉ số này thường được quốc gia, lãnh thổ tổng kết sau một năm hoặc ít hơn là một quý để biết được mức sống và kinh tế trung bình của một người dân trên vùng lãnh thổ đó.
“GDP Per Capita là một số liệu chia nhỏ sản lượng kinh tế của một quốc gia trên mỗi người và được tính bằng cách chia GDP của một quốc gia cho dân số của quốc gia đó.”
Cách tính GDP Per Capita
Trước khi tính được chỉ số GDP bình quân đầu người thì nhà kinh tế học phải tính được tổng giá trị sản phẩm quốc nội GDP. GDP cũng có nhiều phương pháp tính khác nhau như phương pháp sản xuất, phương pháp sử dụng cuối cùng và phương pháp thu nhập nhưng tính theo cách này thì kết quả giống nhau.
Sau khi có được GDP, muốn tính chỉ số GDP bình quân đầu người thì lấy tổng GDP của một quốc gia chia cho tổng số dân của quốc gia đó tại cùng 1 thời kỳ. Kết quả này phản ánh GDP trung bình của mỗi người dân, qua đó cho thấy chất lượng cuộc sống của người dân nước đó.
Vì lấy tổng GDP chia cho tổng dân số, nên kết quả đó chỉ mang tính tương đối – không phản ánh đúngthu nhập của các tầng lớp trong xã hội, sức lao động của tầng lớp chính cũng như sự phân hóa giàu nghèo trong từng nước. Những quốc gia có GDP cao chưa chắc mức sống của quốc gia đó cao nếu như tỉ lệ tăng dân số cao.
Hơn nữa, GDP và GDP bình quân đầu người không phản ánh được những thu nhập không được ghi lại, những hoạt động giao dịch nhà nước không kiểm soát được hay những thu nhập của hộ kinh doanh cá thể, nhỏ lẻ…
Vậy nên, chỉ số GDP và chỉ số GDP bình quân đầu người đều chưa phản ánh đầy đủ và chính xác nhất về kinh tế của một quốc gia cũng như thu nhập và chất lượng cuộc sống của người dân.
Ý nghĩa của GDP Per Capita
Qua tìm hiểu GDP và GDP per Capita là gì thì có thể thấy dù có hạn chế nhưng GDP và GDP bình quân đầu người vẫn là chỉ số đặc biệt quan trọng đối với từng vùng, từng quốc gia, lãnh thổ.
Chỉ số này cũng là công cụ không thể thiếu để hoạch định chính sách, chiến lược phát triển và nâng cao chất lượng đời sống của người dân.
Phản ánh tương đối mức độ giàu có, sự thịnh vượng của quốc gia
GDP bình quân đầu người được nhà kinh tế học sử dụng là công cụ để đánh giá mức độ tăng trưởng kinh tế của quốc gia. GDP bình quân đầu người cao, tổng GDP tăng trưởng mạnh so với nước khác, chứng tỏ sự phát triển kinh tế của đất nước đó.
Kinh tế tăng trưởng, thu nhập trung bình cao thì rõ ràng điều đó phản ánh sự phát triển, thịnh vượng của quốc gia đó.
Thước đo năng suất kinh tế của quốc gia
Các nhà kinh tế học sẽ theo dõi và có so sánh chỉ số GDP để phân tích tình trạng tài chính tổng thể của nền kinh tế. Dựa vào phân tích này, nhà kinh tế hiểu rõ hơn về năng suất sản xuất trong nước và có sự so sánh với quốc gia khác. Từ đó đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP bình quân đầu người.
Nếu GDP bình quân đầu người của quốc gia tăng trong khi mức dân số ổn định, nó phản ảnh kết quả tăng năng suất nhờ những tiến bộ công nghệ, kỹ thuật được cải tiến hoặc chính sách phát triển kinh tế hiệu quả.
Nếu GDP bình quân đầu người cao do dựa trên tổng bố dân số nhỏ, điều này có nghĩa nền kinh tế sức sản xuất phát triển không mạnh, chủ yếu dựa vào nguồn tài nguyên dồi dào.
Phản ánh chất lượng cuộc sống của người dân nước đó
Nếu GDP bình quân đầu người tăng, dân số giữ ở mức ổn định, chứng tỏ chất lượng cuộc sống của người dân nước đó ổn định. Chỉ số này thường có ở những nước phát triển, với chất lượng cuộc sống của người dân cao.
Tuy nhiên nếu tăng trưởng dân số nhanh hơn cả tăng trưởng kinh tế thì chỉ số GDP bình quân đầu người là âm. Điều này thường xảy ra ở những nước kém phát triển. Hệ quả này dẫn đến mức sống, chất lượng cuộc sống của người dân rất thấp kém.
Những nước có GDP bình quân đầu người cao nhất thế giới phải kể đến như Thụy Sỹ, Nauy, Singapore, Hoa Kỳ, Qatar, Ireland, Hà Lan, Úc, Đan Mạch, Phần Lan…
Việt Nam cũng là một trong những nước đang phát triển có chỉ số GDP bình quân đầu người tăng trưởng theo hàng năm, chứng tỏ nền kinh tế Việt Nam đang ngày càng phát triển mạnh, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện.
Như vậy, GDP bình quân đầu người là chỉ số quan trọng phản ánh tình trạng kinh tế của một nước, đánh giá được chất lượng cuộc sống, mức sống cũng như sự phân hóa giàu nghèo của các quốc gia, từ đó là cơ sở để mỗi quốc gia hoạch định chính sách, nâng cao mức sống cho người dân.
Hi vọng với bài viết trên bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm GDP Per Capita là gì cũng như vai trò, ý nghĩa của chỉ số trên đối với từng nền kinh tế và chất lượng cuộc sống của người dân ở từng vùng, từng lãnh thổ, từng quốc gia.
