Hệ thống thông tin kế toán mức tác nghiệp là gì? Các hệ thống

Hình minh hoạ (Nguồn: trendingaccounting)

Hệ thống thông tin kế toán mức tác nghiệp

Khái niệm

Hệ thống thông tin kế toán mức tác nghiệp là các hệ thống thông tin xử lí giao dịch cho phép ghi chép, theo dõi, đo lường và giám sát mọi biến động về tài sản và nguồn vốn của tổ chức.

Các hệ thống này cung cấp nguồn dữ liệu quan trọng cho các nhà quản lí trong quá trình ra các quyết định mức chiến thuật và lập kế hoạch chiến lược.

Các hệ thống thông tin kế toán mức tác nghiệp

a) Hệ thống thông tin kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương

Tiền lương là giá trị tiền mà tổ chức dùng để trả cho người lao động để tái tạo lại sức lao động, đồng thời nó còn góp phần vào việc định giá thành sản phẩm.

Hệ thống này có chức năng tính toán tiền lương phải trả cho nhân viên, in séc thanh toán lương và các nghiệp vụ liên quan tới thu nhập cá nhân…

Với hệ thống lương riêng biệt cho phép thực hiện khấu trừ các khoản phải trừ vào lương, thuế thu nhập và tổng hợp nó trong báo cáo thu nhập, đồng thời cho phép kiểm soát các tốt hơn các nghiệp vụ lương.

b) Hệ thống thông tin kế toán tài sản cố định

Tài sản cố định là những tài sản sở hữu của tổ chức có hình thái vật chất cụ thể hoặc có thể tồn tại dưới hình thái giá trị sử dụng để thực hiện một vài chức năng nhất định trong quá trình hoạt động của tổ chức.

Tài sản cố định có đặc điểm là chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng nó, nguyên giá tài sản được xác định một cách đáng tin cậy và có thời hạn sử dụng lâu (thường từ 1 năm trở lên).

Hệ thống thông tin kế toán tài sản cố định có chức năng ghi chép chính xác về tất cả các tài sản, các khoản khấu hao thường kì hàng năm và khấu hao luỹ kế của tất cả các tài sản này.

Tham khảo: Chương trình kiểm toán (Audit Program) là gì? Ưu và nhược điểm của chương trình kiểm toán

c) Hệ thống thông tin kế toán hàng tồn kho

Hệ thống thông tin kế toán hàng tồn kho có chức năng ghi chép kế toán về hàng tồn kho và quản trị hàng tồn kho (duy trì mức dự trữ tối ưu).

d) Hệ thống thông tin kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm

Chi phí sản xuất là chi phí cần thiết để tạo ra sản phẩm bao gồm nhiều khoản khác nhau như chi phí nguyên vật liệu, nhân công, khấu hao tài sản cố định…

Giá thành sản phẩm là một đại lượng tương quan giữa chi phí sản xuất đã bỏ ra và kết quả sản xuất đạt được (Giá thành sản phẩm = chi phí sản xuất / kết quả sản xuất).

Hệ thống thông tin kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm kiểm soát việc sử dụng vốn đầu tư cho sản xuất sao cho có hiệu quả nhất, tiết kiệm và tránh lãng phí.

e) Hệ thống thông tin kế toán quá trình tiêu thụ sản phẩm

Tiêu thụ sản phẩm là cung cấp cho bên ngoài các sản phẩm (thành phẩm hoặc bán thành phẩm) mà tổ chức làm ra.

Hệ thống thông tin kế toán quá trình tiêu thụ sản phẩm phản ánh các hoạt động tiêu thụ sản phẩm thể hiện qua doanh thu bán hàng, giảm giá hàng bán, chiết khấu bán hàng, trị giá hàng hư hỏng bị trả về hoặc các loại thuế có liên quan (thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu,…), để xác định chính xác doanh thu thuần bán hàng và lời lỗ.

f) Hệ thống thông tin kế toán quá trình kinh doanh

Tham khảo: Trị số cơ bản chưa điều chỉnh (Unadjusted Basis) là gì? Ví dụ về trị số cơ bản chưa điều chỉnh

Bán hàng hóa hoặc dịch vụ là hoạt động cơ bản của tất cả các tổ chức nhằm thực hiện chức năng liên kết giữa sản xuất và tiêu dùng. Hoạt động bán hàng, dự trữ hàng, trao đổi hàng được gọi chung là lưu chuyển hàng hóa nhằm tạo ra lợi nhuận cho tổ chức.

Hệ thống thông tin kế toán quá trình kinh doanh phản ánh tình hình lưu chuyển hàng hóa về mặt giá trị và hiện vật (nhập kho, xuất kho và tiêu thụ) và xác định kết quả kinh doanh.

g) Hệ thống thông tin kế toán đầu tư – xây dựng cơ bản

Đầu tư xây dựng cơ bản là quá trình chuyển một phần nguồn vốn của tổ chức thành tài sản cố định (cửa hàng, mặt bằng, văn phòng…) bằng các dự án đầu tư để tạo ra năng lực sản xuất mới cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc phục vụ cho đời sống của người nhân viên trong tổ chức.

Hệ thống thông tin kế toán đầu tư xây dựng cơ bản phản ánh vốn đầu tư xây dựng cơ bản và quyết toán vốn đầu tư khi dự án, công trình đã được nghiệm thu, bàn giao.

h) Hệ thống thông tin kế toán các loại nguồn vốn

Bất cứ tổ chức nào khi muốn tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh cũng đều cần phải có tài sản. Tài sản được tạo ra từ nguồn vốn của tổ chức.

Tổng giá trị tài sản và tổng giá trị nguồn vốn tạo ra tài sản chỉ là sự thể hiện trên hai mặt khác nhau của một lượng tài sản duy nhất của tổ chức (được thể hiện bằng nhau trên bảng cân đối).

Nguồn vốn được hình thành từ nhiều cách khác nhau như vay tiền ngân hàng, phát hành trái phiếu, hay vốn chủ sở hữu. Mỗi loại hình vốn có chi phí sử dụng khác nhau (vay ngắn hạn, vay dài hạn đều phải trả tiền lãi).

Tham khảo: Dự toán linh hoạt là gì? Trình tự lập dự toán

Hệ thống thông tin kế toán các loại nguồn vốn hỗ trợ việc phân bổ tỉ lệ của mỗi loại nguồn vốn như thế nào để đạt hiệu quả đầu tư cao nhất.

(Tài liệu tham khảo: Hệ thống thông tin quản lí, ThS. Lê Thị Ngọc Diệp, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, 2013)