Kiểm tra sau thông quan (Post clearance audit) là gì? Vai trò của kiểm tra sau thông quan

Kiểm tra sau thông quan (Post clearance audit)

Khái niệm

Kiểm tra sau thông quan có các định nghĩa khác nhau ở mỗi quốc gia và cách gọi nghiệp vụ này cũng có sự khác nhau như: Kiểm toán sau thông quan tiếng Anh là Post clearance audit, viết tắt PCA; hay Kiểm toán hải quan tiếng Anh là Customs Audit, viết tắt CA;…

Kiểm tra sau thông quan là hoạt động kiểm tra của cơ quan hải quan nhằm thẩm định tính chính xác, trung thực của nội dung các chứng từ mà người khai hải quan đã khai, nộp, xuất trình với cơ quan hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đã được thông quan.

Mặc dù có sự khác nhau về thuật ngữ và văn phong diễn đạt về kiểm tra sau thông quan nhưng chúng đều có các đặc điểm chung cơ bản sau:

– Kiểm tra sau thông quan là một nghiệp vụ quản lí hải quan có hệ thống do cơ quan hải quan thực hiện, cụ thể là công chức hải quan.

– Kiểm tra sau thông quan nhằm thẩm định độ chính xác và tính trung thực của việc khai hải quan thông qua việc kiểm tra hồ sơ hải quan, sổ sách chứng từ kế toán, báo cáo tài chính, hệ thống kinh doanh và dữ liệu thương mại của đơn vị được kiểm tra.

– Kiểm tra sau thông quan là phương pháp kiểm tra ngược thời gian, diễn ra sau khi thông quan, tức sau khi có quyết định hàng hóa được xuất khẩu, nhập khẩu, phương tiện vận tải được xuất cảnh, nhập cảnh của cơ quan hải quan.

Vai trò của kiểm tra sau thông quan

– Kiểm tra sau thông quan là một trong những biện pháp nâng cao năng lực quản lí của cơ quan hải quan, thực hiện chống gian lận thương mại có hiệu quả, đồng thời tạo điều kiện thông quan nhanh, góp phần tích cực phát triển giao lưu thương mại quốc tế, cải thiện môi trường đầu tư, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh trong cộng đồng doanh nghiệp

– Kiểm tra sau thông quan còn là một trong những biện pháp góp phần đảm bảo thực hiện nghiêm chỉnh và có hiệu quả pháp luật hải quan và các văn bản pháp luật có liên quan đến lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật của cộng đồng doanh nghiệp

– Đảm bảo ngăn chặn tình trạng thất thu ngân sách, giảm chi phí quản lí về hải quan, giảm thiểu rủi ro cho các chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật hải quan

– Kiểm tra sau thông quan tác động tích cực trở lại với hệ thống quản lí của cơ quan hải quan thông qua việc nhận biết và xử lí các rủi ro tiềm ẩn của hệ thống.

– Thông qua hoạt động kiểm tra sau thông quan có thể dẫn tới mở rộng phạm vi kiểm tra tiếp theo khi cần thiết trong nhiều lĩnh vực khác, như kiểm tra chế độ giấy phép, về hạn ngạch, về xuất xứ hàng hóa, về chống bán phá giá…

– Kiểm tra sau thông quan là một công cụ hiệu quả đối với công tác kiểm tra, giám sát của hải quan, bởi thông qua nghiệp vụ này cơ quan hải quan được khá đầy đủ thông tin về giao dịch có liên quan được phản ánh trong hệ thống sổ sách kế toán và báo cáo tài chính của các doanh nghiệp

– Kiểm tra sau thông quan cho phép cơ quan hải quan áp dụng đơn giản hóa các biện pháp giám sát, quản lí trên cơ sở hiện đại hóa hải quan nhưng vẫn đảm bảo chức năng quản lí nhà nước về hải quan.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Hải quan cơ bản, NXB Tài chính)