Kinh tế học thực nghiệm (Experimental Economics) là gì?

Kinh tế học thực nghiệm

Khái niệm

Kinh tế học thực nghiệm trong tiếng Anh là Experimental Economics.

Kinh tế học thực nghiệm là một nhánh của kinh tế học nghiên cứu hành vi của con người trong môi trường thí nghiệm có kiểm soát hoặc ngoài thực địa, thay vì chỉ sử dụng các mô hình toán học. 

Kinh tế học thực nghiệm sử dụng các thí nghiệm khoa học để kiểm tra những lựa chọn mà mọi người đưa ra trong hoàn cảnh cụ thể, nghiên cứu các cơ chế thị trường thay thế và kiểm tra các lí thuyết kinh tế.

Lĩnh vực này được khởi xướng bởi Vernon Smith, người đã giành giải thưởng Nobel Kinh tế năm 2002.

Bản chất của kinh tế học thực nghiệm

Kinh tế học thực nghiệm được sử dụng để tìm hiểu cách thức và lí do tại sao thị trường hoạt động như những gì xảy ra trong thực tế. Các thử nghiệm thị trường được thiết kế để có những người thực sự đưa ra lựa chọn thực tế. 

Chúng là phương pháp kiểm tra xem liệu các mô hình kinh tế lí thuyết có thực sự mô tả hành vi trong thị trường hay không, cũng như cung cấp cái nhìn sâu sắc về sức mạnh của thị trường và cách người tham gia phản ứng với phần thưởng – thường là tiền mặt.

Các thử nghiệm của kinh tế học thực nghiệm

Kinh tế học thực nghiệm chủ yếu bao gồm các thử nghiệm tiến hành trong môi trường phòng thí nghiệm với các biện pháp kiểm soát thích hợp để loại bỏ ảnh hưởng của các tác động bên ngoài. Những người tham gia thử nghiệm đảm nhận vai trò của người mua và người bán, họ được thưởng bằng lợi nhuận giao dịch kiếm được trong quá trình thử nghiệm.

Lời hứa về phần thưởng đóng vai trò như một động lực tự nhiên cho những người tham gia đưa ra quyết định hợp lí vì lợi ích cá nhân. Trong quá trình thử nghiệm, các nhà nghiên cứu liên tục sửa đổi các qui tắc và phần thưởng để nắm bắt hành vi của người tham gia khi hoàn cảnh thay đổi.

Các thí nghiệm ban đầu của Vernon Smith tập trung vào giá cân bằng thị trường trong lí thuyết và so sánh chúng với giá cân bằng trong thế giới thực. Ông phát hiện rằng mặc dù con người có những thành kiến trong nhận thức, kinh tế học truyền thống vẫn có thể đưa ra dự đoán chính xác về hành vi của các nhóm người. 

Các nhóm có thông tin hạn chế và hành vi dựa trên thành kiến vẫn đạt được mức giá cân bằng bằng cách trở nên thông minh hơn thông qua sự tương tác tự phát của họ.

Cùng với kinh tế học hành vi – lí thuyết kinh tế khẳng định rằng con người ít lí trí hơn so với các giả định của kinh tế học truyền thống – kinh tế học thực nghiệm cũng được sử dụng để điều tra cách thị trường thất bại và khám phá hành vi chống phá cạnh tranh.

Các ví dụ về kinh tế học thực nghiệm

Các ứng dụng của kinh tế học thực nghiệm có thể được tìm thấy trong các quyết định chính sách khác nhau. Ví dụ, việc thiết kế các chương trình kinh doanh các-bon đã được hưởng lợi từ các thí nghiệm được thực hiện bởi các nhà kinh tế ở các khu vực khác nhau trên thế giới trong môi trường phòng thí nghiệm. 

Các quan điểm khác nhau của khoa học chính trị cũng đã xuất hiện thông qua các thử nghiệm và tiếp xúc với kinh tế học thực nghiệm.

(Theo investopedia.com)