Megaproject là gì?

Megaproject là gì?

Theo Cẩm nang quản lý Megaproject của Oxford (Oxford Handbook of Megaproject Management), “Megaproject là các dự án phức tạp, quy mô lớn, thường tốn 1 tỷ USD trở lên, mất nhiều năm để phát triển và xây dựng, liên quan đến nhiều bên liên quan công cộng và tư nhân, là sự biến đổi và tác động đến hàng triệu người”. Tuy nhiên, 1 tỷ đô la Mỹ không phải là một ràng buộc bắt buộc (constraint) trong việc xác định megaprojects; trong một số bối cảnh, một cách tiếp cận tương đối là cần thiết, chẳng hạn như ở các nước đang phát triển, nơi một dự án nhỏ hơn nhiều (như dự án có ngân sách 100 triệu đô la) có thể tạo thành một megaproject. Do đó, một định nghĩa chung hơn là “Megaproject là những nỗ lực tạm thời (nghĩa là các dự án) được đặc trưng bởi: cam kết đầu tư lớn, độ phức tạp lớn (đặc biệt là về mặt tổ chức) và tác động lâu dài đến nền kinh tế, môi trường và xã hội”.

Theo Tổ chức hợp tác Khoa học và Công nghệ Châu Âu (COST – European Cooperation in Science and Technology), megaproject được đặc trưng bởi cả “sự phức tạp cực độ (cả về mặt kỹ thuật và con người) và bởi một lịch sử dài về việc bàn giao kết quả kém”. Megaproject thu hút rất nhiều sự chú ý của công chúng vì những tác động đáng kể đến cộng đồng, môi trường, ngân sách và liên quan đến chi phí cao. Megaproject cũng có thể được định nghĩa là “các sáng kiến ​​mang tính vật chất, rất tốn kém và công khai”. Bent Flyvbjerg, giáo sư tại Trường kinh doanh Saïd thuộc Đại học Oxford nói rằng trên toàn cầu, megaproject chiếm 8% tổng GDP toàn cầu.

Những lưu ý đối với Megaproject

Cần phải cẩn thận trong quá trình phát triển dự án megaproject để giảm bất kỳ sự thiên vị lạc quan có thể có và sự sai lệch chiến lược, vì một nghịch lý tồn tại là ngày càng có nhiều megaproject được đề xuất mặc dù hiệu suất của chúng luôn kém so với dự báo ban đầu về ngân sách, tiến độ và lợi ích.

Megaproject thường bị ảnh hưởng bởi tham nhũng dẫn đến chi phí cao hơn và lợi ích thấp hơn.

Megaprojects không chỉ đề cập đến các dự án xây dựng mà còn các dự án tháo dỡ, đó là các dự án có thể đạt tới nhiều tỷ USD ngân sách, có mức độ đổi mới và phức tạp cao, và bị ảnh hưởng bởi một số thách thức về kinh tế-xã hội-kỹ thuật và tổ chức.

Ví dụ về megaproject

Megaprojects bao gồm các dự án cầu, đường hầm, đường cao tốc, đường sắt, sân bay, cảng biển, nhà máy điện, đập, dự án nước thải, khu kinh tế đặc biệt, dự án khai thác dầu khí tự nhiên, công trình công cộng, hệ thống công nghệ thông tin, dự án vũ trụ, hệ thống vũ khí, các sự kiện thể thao quy mô lớn…; tuy nhiên, các megaprojects phổ biến nhất nằm trong danh mục các công trình thủy điện, nhà máy điện hạt nhân, dầu khí và các dự án giao thông công cộng lớn. Megaproject cũng có thể bao gồm các sáng kiến chi phí cao quy mô lớn trong nghiên cứu khoa học và cơ sở hạ tầng, chẳng hạn như giải trình tự bộ gen người, một tiến bộ toàn cầu về di truyền học và công nghệ sinh học.

Danh sách megaprojects ở đây.

Quản lý dự án là gì?

Dự án là gì? What is a project?