Mô hình (Model) trong kinh tế học là gì?

Hình minh họa

Mô hình (Model) trong kinh tế học

Định nghĩa

Mô hình trong tiếng Anh là Model.

Mô hình là sự trình bày dưới dạng toán học, dựa trên lí thuyết kinh tế của một doanh nghiệp, một thị trường hay một vài thực thể nào đó.

Cũng có thể hiểu mô hình là sự đơn giản hóa hiện thực một cách có chủ định. Nó cho phép nhà nghiên cứu bỏ qua các mặt thứ yếu để tập trung vào phương diện chủ yếu, có ý nghĩa quan trọng đối với vấn đề nghiên cứu.

Ví dụ, mô hình xác định sản lượng cân bằng bỏ qua nhiều yếu tố tác động vào tổng sản lượng của nền kinh tế, chỉ giữ lại các thành tố lớn của tổng cầu, nhưng rất hữu ích đối với việc nghiên cứu nguyên nhân gây ra tình trạng suy thoái, vì trong nhiều trường hợp, tình trạng suy thoái có nguyên nhân ở sự biến động trong các thành tố của tổng cầu, đặc biệt đầu tư.

Thuật ngữ liên quan

Kinh tế học (Economics) là môn khoa học nghiên cứu cách thức mà cá nhân và xã hội lựa chọn việc sử dụng nguồn lực khan hiếm của mình như thế nào.

Tham khảo: Phân phối rời rạc (Discrete Distribution) là gì? Ứng dụng Phân phối rời rạc

Trong kinh tế học cũng như các ngành khoa học khác, việc giải thích và dự đoán đều dựa trên các lí thuyết. Các lí thuyết được phát triển để giải thích các hiện tượng được quan sát dựa trên một loạt các qui tắc và giả định cơ bản.

Ví dụ về mô hình

Chúng ta có thể phát triển mô hình của một doanh nghiệp cụ thể và sử dụng mô hình này để dự đoán số lượng sản phẩm của doanh nghiệp này sẽ thay đổi bao nhiêu nếu giá nguyên liệu giảm, chẳng hạn giảm 10%.

Thống kê và kinh tế lượng cũng cho phép ta đo lường độ chính xác của các dự đoán. Ví dụ, chúng ta dự đoán rằng giá nguyên liệu đầu vào giảm 10% sẽ dẫn đến sản phẩm đầu ra tăng 5%. Chúng ta có chắc rằng số lượng sản phẩm sẽ tăng đúng 5% hay có thể tăng trong khoảng từ 3% đến 7%. Lượng hóa độ chính xác của một dự đoán cũng quan trọng như chính dự đoán đó.

Mô hình kinh tế là gì?

Mô hình kinh tế (Economic model) là mô hình liên kết hai hay nhiều biến số kinh tế. Mô hình kinh tế được sử dụng cho ba mục đích:

Tham khảo: Tiêu thụ trực tiếp (Direct Consumption) là gì? Các phương thức tiêu thụ trực tiếp

– Một là mô tả mối quan hệ tồn tại giữa các biến số kinh tế.

– Hai là xác định kết cục kinh tế rút ra từ các mối liên hệ của các biến số kinh tế

– Ba là dự báo ảnh hưởng của những thay đổi trong các biến số kinh tế đối với kết cục kinh tế.

Có nhiều ví dụ về mô hình kinh tế như mô hình về giá cân bằng thị trường, về những thay đổi trong giá cân bằng thị trường, về mức cân bằng của thu nhập quốc dân và nhân tử.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế học vi mô, NXB Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh; Từ điển Kinh tế học, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân)