Mô Hình Hackman Và Oldham – Mô Hình 5 Đặc Điểm Công Việc

Mô hình Hackman và Oldham là gì? Việc áp dụng mô hình đặc điểm công việc vào doanh nghiệp mang lại những lợi ích gì? Mô hình 5 đặc điểm công việc được ứng dụng trong lĩnh vực quản lý nào?

Trong bài viết dưới đây, Masterskills sẽ chia sẻ đến bạn tất tần tật về mô hình đặc điểm công việc của Hackman & Oldham. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn giải đáp phần nào những thắc mắc liên quan.

Mô hình đặc điểm công việc là gì?

Mô hình đặc điểm công việc của Hackman và Oldham đề cập đến việc làm rõ ràng các hành vi mong muốn loại bỏ, chẳng hạn như việc nghỉ việc không lý do, sử dụng nguyên nhiên liệu hoang phí, v.v, thông qua các hình phạt, khiển trách.  

Tuy vậy, nhân viên sẽ không thể biết đâu là hành vi đúng đắn nếu chỉ đơn thuần bằng những hình phạt. Vì vậy, bên cạnh các hình phạt, nhà quản lý cần có những khoản thưởng để động viên người lao động làm việc hiệu quả và hạn chế tình trạng chống đối hay phản kháng từ họ.

Nhà quản lý cũng có thể “làm ngơ” trước các hành vi của nhân viên, điều này xảy ra khi họ nghĩ rằng các hành vi sai lầm của người lao động mang tính tạm thời và không ảnh hưởng lớn đến mức cần phải áp dụng các hình phạt. 

5 đặc điểm công việc trong mô hình Hackman và Oldham

Mô hình Job characteristic cho rằng, thiết kế công việc và động lực động có mối quan hệ chặt chẽ. Cách thiết kế công việc (bao gồm nội dung, yêu cầu công việc, v.v) sẽ tạo tác động tâm lý ảnh hưởng đến kết quả công việc (động lực thành công, chất lượng công việc, v.v.) và sự hài lòng của người lao động đối với công việc.

Khi đó, dựa vào mô hình của Hackman và Oldham, nhà quản lý sẽ biết cách thiết kế công việc phù hợp, tạo cho người lao động động lực làm việc, cũng như sự thỏa mãn trong công việc việc và đem lại hiệu quả công việc cao nhất.

Mô hình đặc điểm công việc đề cập đến 5 đặc điểm: 

• Công việc phải được sử dụng đa dạng kỹ năng.
• Người lao động phải hiểu rõ các khâu trong quy trình tổng thể.
• Công việc phải có tầm quan trọng nhất định.
• Công việc phải cho phép người lao động thực hiện một số quyền lực nhất định, điều này giúp họ nhận thấy trách nhiệm về kết quả công việc.
• Công việc phải được phản hồi kịp thời từ cấp trên, ghi nhận thành tựu, góp ý hoặc phê bình giúp nhân viên ngày càng tốt lên, qua đó giúp họ biết được kết quả thực sự từ công việc.

Trên đây là các đặc điểm thiết kế công việc của mô hình đặc điểm công việc Hackman và Oldham. Khi một công việc có đầy đủ 5 yếu tố trên sẽ tạo cho người lao động cơ hội để phát triển và có động lực làm việc. Lý thuyết này là cơ sở để thiết kế công việc và giao quyền tự chủ cho người lao động để tạo động lực.

Mục đích của của mô hình đặc điểm công việc

Cùng tìm hiểu những lợi ích từ việc ứng dụng mô hình Hackman và Oldham mang lại cho doanh nghiệp là gì nhé.

Tạo chiến lược thiết kế công việc

Trong một doanh nghiệp bao gồm nhiều nhân viên với các vị trí khác nhau. Ở từng vị trí công việc sẽ được phụ trách bởi một nhân viên nhất định. Dựa vào mô hình đặc điểm công việc, doanh nghiệp có thể xem xét các chức năng và nhiệm vụ liên quan của vị trí công việc cụ thể.

Chẳng hạn, doanh nghiệp có thể đơn giản hóa các nhiệm vụ, đặc biệt các nhiệm vụ nhàm chán. Hoặc cũng có thể mở rộng các nhiệm vụ trong công việc.

Cải thiện sự hài lòng trong công việc

Khi HR và nhà quản lý cùng nhau làm việc với mô hình đặc điểm công việc, họ sẽ thiết kế từng công việc để gia tăng sự hài lòng công việc. Dựa vào mô hình, những nhiệm vụ đơn điệu và nhàm chán có thể được cắt giảm.

Chẳng hạn, thay vì để một nhân sự dành cả một ngày để làm một công việc nhàm chán như nộp hồ sơ, doanh nghiệp có thể chia nhỏ nhiệm vụ theo từng khung giờ cho những nhân sự khác. Khi đó, thời gian còn lại nhân viên có thể làm những công việc khác thú vị hơn. Điều này sẽ giúp ra tăng sự hài lòng, cũng như hiệu suất công việc.

Làm cho công việc trở nên đa dạng hơn

Bên cạnh các công việc thông thường, nhà quản lý có thể bổ sung thêm các nhiệm vụ khác và giao cho nhân viên để gia tăng sự đa dạng cho công việc. Thay vì tập trung vào việc làm cho mọi thứ trở nên dễ dàng nhất, làm đa dạng hóa công việc giúp công việc có nhiều động lực để thực hiện hơn.

Giao việc tốt hơn

Mô hình đặc điểm công việc được sử dụng để thiết kế để tạo ra các công việc tốt hơn. Nó chia công việc các nhiệm vụ cụ thể và nhân viên có thể nhận được quyền hạn khi nhận chúng.

Điều này giúp người lao động có nhiều quyền kiểm soát hơn trong môi trường làm việc, cũng như góp phần gia tăng sự hài lòng trong công việc của họ.

Công việc rõ ràng

Thông qua việc phân tích công việc với các nhiệm vụ và trách nhiệm rõ ràng doanh nghiệp có thể tạo ra một bản mô tả công việc hiệu quả và dễ dàng để kiểm soát. Khi đó, họ có thể biết ai là người chịu trách nhiệm cho những nhiệm vụ này, và nó giúp cho việc thiết kế tổ chức chung đơn giản hơn. 

Đơn giản việc đánh giá hiệu quả và thiết lập mục tiêu

Các công việc được thiết kế cụ thể chứ không phải kết hợp với nhau, do đó, việc thiết lập mục tiêu và đánh giá hiệu suất của nhân viên trở nên đơn giản hơn đối với tổ chức.

Ứng dụng mô hình đặc điểm công việc trong quản lý 

Các ứng dụng phổ biến của mô hình đặc điểm trong quản lý có thể kể đến như:

• Luân chuyển công việc: Điều này giúp nhân viên tìm thấy những điều thú vị mới sau một thời gian dài làm một công việc duy nhất. Khi đối mặt với một công việc mới có tính đa dạng và phức tạp, người lao động cần phải cố gắng áp dụng và phát huy tối đa năng lực, kiến thức và kỹ năng để hoàn thành công việc.
• Giao việc cho nhóm: Điều này khuyến khích hoạt động làm việc nhóm và hợp tác trong doanh nghiệp. Bên cạnh đó, điều này cũng thúc đẩy sự toàn vẹn đầu ra của các quy trình tổ chức.
• Thiết lập hệ thống đánh giá hiệu quả: Doanh nghiệp có thể tạo ra hệ thống đánh giá hiệu suất công việc và khen thưởng để tạo động lực cho người lao động.
• Đổi mới các công việc và kết hợp các nhiệm vụ khác nhau: Điều này giúp cho công việc được đa dạng hơn, người lao động để hoàn thiện các nhiệm vụ này cần phải học hỏi và trau dồi thêm các kiến thức và kỹ năng mới.

Tạm kết

Trên đây là những chia sẻ về mô hình Hackman và Oldham mà Masterskills muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng rằng bài viết trên đã giúp bạn hiểu hơn về mô hình đặc điểm công việc, cũng như cách ứng dụng mô hình này vào việc quản lý và thiết kế công việc.

Nếu bạn có thêm bất kỳ góp ý nào về chủ đề này, đừng ngần ngại để lại bình luận để Masterskills và mọi người cùng biết nhé.