EN |
VN
Mười năm trước, nếu bạn làm nghề taxi, bạn có thể dễ dàng kiếm tiền và có một cuộc sống sung túc. Nhưng hiện nay, ô tô không người lái đã xuất hiện, cạnh tranh việc làm với các tài xế.
Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo đã chạm đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta. Khách sạn giảm tải nhân viên, robot phục vụ đồ ăn mang về và thậm chí cả máy bay không người lái giao đồ ăn mang về… Những thay đổi lớn lao trong thời đại này khiến nhiều người choáng ngợp.
Công nghệ là con dao hai lưỡi. Trong khi chúng ta đang tận hưởng sự tiện lợi do công nghệ mang lại thì những “con thiên nga đen” cũng đang “tấn công” chúng ta từ mọi hướng.
01
Thế hệ trước luôn nghĩ một công việc chẳng hạn như trong ngành ngân hàng sẽ là một công việc ổn định và đàng hoàng. Nhưng hiện tại, chữ “ổn định” đã trở nên xa xỉ, không còn cái gọi là “bát cơm sắt” nữa. Trước tiên hãy nhìn vào một bức ảnh.
Bức ảnh này là hình ảnh công nhân vệ sinh robot và hai nhân viên vệ sinh.
Trong dịp Tết, nhiều công nhân vệ sinh về nhà đón năm mới. Công ty Vệ sinh Thâm Quyến, Trung Quốc, đã bố trí hơn 100 “công nhân vệ sinh” là robot đến làm việc.
Các nhân viên vệ sinh vẫn đang ngắm nhìn những “người máy làm việc không mệt mỏi” một cách vui vẻ mà không biết rằng những “đồng đội không biết mệt mỏi” này có thể sẽ cướp đi công việc của họ trong thời gian tới.
Một trong những đặc điểm nghề nghiệp sẽ biến mất trong tương lai: Quy trình làm việc đơn giản và không cần phải suy nghĩ.
Những công việc như dọn dẹp vệ sinh, bán hàng trong siêu thị là những công việc dễ dàng được mô phỏng bằng thuật toán, khiến chúng trở thành lựa chọn hàng đầu có thể bị thay thế bởi máy móc.
Năm ngoái, ChatGPT đã bùng nổ về mức độ phổ biến, đài truyền hình trung ương Trung Quốc đã tổng hợp mười ngành nghề hàng đầu có thể bị thay thế bởi ChatGPT.
Chỉ riêng trong năm qua, phạm vi các ngành công nghiệp mà trí tuệ nhân tạo có thể thay thế đã vượt xa sức tưởng tượng của chúng ta.
Ví dụ như ngành nhân sự. Trong đợt tuyển dụng mùa Lễ tết đây, một số sinh viên tốt nghiệp phát hiện ra rằng người phỏng vấn họ thì ra là một người máy.
Bạn có thể chấp nhận được rằng nhiều năm học tập chăm chỉ để rồi cuối cùng bạn được thuê bởi một con robot lạnh lùng thay vì một nhân sự cấp cao? Nhiều người không hiểu tại sao các công ty lại phải giao việc tuyển chọn nhân tài cho robot. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có những thứ, robot làm việc tốt hơn con người. Các so sánh thử nghiệm cho thấy AI nắm bắt và sàng lọc thông tin nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Ngoài ra, trong hệ thống y tế, trí tuệ nhân tạo còn có kỹ năng y tế tốt hơn con người ở một số khía cạnh.
Bạn có thể tưởng tượng rằng một ngày người bước vào bệnh viện để “xác định các triệu chứng bằng cách lắng nghe giọng nói của bạn” không phải là bác sĩ mà là một robot?
Ống nghe AI có tỷ lệ chính xác lên tới 90%, không chỉ chính xác hơn mà còn giúp bạn tiêu ít tiền hơn.
Không biết từ khi nào, nhiều ngành nghề mà chúng ta tưởng sẽ không bao giờ bị thay thế bởi máy móc đã trở thành “nghề có khả năng bị thay thế cao”.
Đại học Princeton từng tiến hành nghiên cứu: Những ngành nghề nào sẽ bị tác động lớn nhất bởi các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT? Kết quả thật đáng ngạc nhiên. Hầu hết 10% nghề nghiệp hàng đầu là những nghề sáng tạo theo nghĩa truyền thống, chẳng hạn như giáo viên đại học, cố vấn sức khỏe tâm thần, nhà báo, v.v.
Có phải bạn cũng cho rằng đây là những ngành nghề ít có khả năng bị AI thay thế phải không? Nhưng những nghề này cũng không an toàn.
Goldman Sachs, ngân hàng đầu tư quốc tế hàng đầu, chỉ ra trong báo cáo rằng khi công nghệ trí tuệ nhân tạo tiếp tục có những bước đột phá, 300 triệu người sẽ phải đối mặt với nguy cơ thất nghiệp trong 10 năm tới.
Viện toàn cầu McKinsey đã chỉ ra trong báo cáo “Tương lai có thể hiện thực” rằng 70% việc làm sẽ bị loại bỏ trong tương lai.
Điều này cũng có nghĩa là dưới tác động của công nghệ mới, không có cái gọi là ổn định tuyệt đối.
Một nhà văn từng nói: “Trong thời đại này, nếu bạn chạy trước, bạn sẽ thấy cơ hội ở khắp mọi nơi. Nhưng nếu không theo kịp thời đại, bạn sẽ khó tiến về phía trước”. Trong mọi thời đại, khủng hoảng và cơ hội cùng tồn tại. Khi chúng ta chạy theo thời gian và chạy về phía trước, chúng ta không những không bị loại mà còn có thể cưỡi gió.
02
Cách đây một thời gian, tỷ phú doanh nhân Trung Quốc, Chu Hồng Y, đã đưa ra một quan điểm: GPT là vũ khí để giới trẻ bứt phá nhanh chóng. Ông tin rằng GPT là một cuộc cách mạng công nghiệp, nó là công cụ phát minh tốt nhất trong lịch sử loài người.
Bạn thấy đấy, mọi bước đi của cuộc sống đều đang được định hình lại. Điều này có nghĩa là mọi ngành nghề đều chứa đựng những cơ hội to lớn. Làm thế nào để bạn là người có được một miếng bánh trong làn sóng AI?
Có 5 phương pháp giúp bạn phát triển bản thân.
1. Hợp tác với AI
Giám đốc điều hành NVIDIA, Jensen Huang cho biết: “AI sẽ không lấy đi công việc của bạn, những người sử dụng AI sẽ lấy đi công việc của bạn”.
Khả năng cộng tác của AI có thể trở thành đòn bẩy nghề nghiệp mới, giống như kỹ năng ppt. Những người có thể sử dụng AI sẽ giáng một đòn mạnh mẽ đối với những người né tránh những điều mới mẻ.
Ví dụ, những họa sĩ chỉ đắm mình vào việc sao chép sẽ bị loại.
Nhưng những họa sĩ với khả năng thẩm mỹ độc đáo và khả năng thuần hóa AI để phục vụ họ sẽ nổi bật hơn.
Bạn cần có hiểu biết sâu sắc về ngành và học cách sử dụng thuật toán để nhập hướng dẫn cho AI.
Hãy để công việc sáng tạo cho chính bạn và để những công việc nặng nhọc, phi kỹ thuật cho AI.
Giả sử bạn là một nghệ sĩ. Bạn có thể sử dụng AI để tạo ra các hình ảnh cơ bản, sau đó sử dụng phong cách của riêng mình để sửa đổi và đổi mới dựa trên đó.
2. Khả năng tư duy sâu sắc
Máy móc vừa thông minh vừa ngốc nghếch.
Máy móc dù có được cung cấp bao nhiêu dữ liệu, nó cũng khó có thể suy nghĩ sâu như con người.
Máy móc hiểu được thuật toán nhưng không thể xử lý các vấn đề phức tạp và thay đổi lối tư duy như con người.
Phát triển khả năng tư duy sâu sẽ cho phép bạn giải quyết vấn đề nhanh chóng và tìm ra giải pháp tối ưu cho vấn đề.
Làm thế nào để trau dồi khả năng tư duy sâu?
5 phương pháp: học hỏi; thực hành; tư duy xuyên suốt các lĩnh vực; hiểu được sự khác biệt giữa người với người; thiết lập phương pháp tư duy mới.
3. Nuôi dưỡng sự đồng cảm
Các giám đốc điều hành của Oracle từng nói:
“Sự đồng cảm là khả năng quan trọng nhất trong thế kỷ 21 và đó là khả năng chúng ta phải trau dồi ở bản thân và cả con cái mình.”
Mặc dù AI rất mạnh mẽ nhưng khả năng đồng cảm của chúng không thể so sánh được với con người, ngay cả vào năm 2042.
Đối với những công việc đòi hỏi giao tiếp nhiều về mặt cảm xúc như y tá, giáo dục mầm non, máy móc không thể thay thế hoàn toàn sức lao động của con người.
Có thể đặt mình vào vị trí của người khác, hiểu hoàn cảnh của người khác, cảm nhận được cảm xúc của người khác và đưa ra những phản hồi và giúp đỡ phù hợp là những khả năng khan hiếm nhất trong xã hội tương lai.
4. Kích hoạt cái tôi bên trong
Thời đại nào, lĩnh vực nào cũng có người nổi bật.
Tham gia một cách mù quáng và bạn sẽ trở thành bia đỡ đạn. Chỉ bằng cách khám phá chính mình, bạn mới có thể tìm ra con đường mới.
Narwal, một doanh nhân người Mỹ gốc Ấn, từng nói: “Không ai có thể cạnh tranh với bạn trên con đường trở thành chính mình”.
“Trở thành chính mình” nghĩa là gì?
Navarre giải thích rằng đó là làm những việc mà bạn thuần thục và có thể dễ dàng hình thành những phản hồi tích cực.
Khám phá điểm mạnh của riêng bạn, sau đó sử dụng các công cụ hỗ trợ để tận dụng bản thân nhằm khuếch đại hiệu ứng này.
5. Khả năng học tập suốt đời
Những người kết bạn với những điều mới sẽ không bao giờ bị thời thế bỏ rơi.
03
Trước làn sóng của thời đại, chúng ta thường cảm thấy hoảng sợ. Nhưng thực chất đây lại là cơ hội để mỗi người bình thường xáo lại quân bài. Trong kỷ nguyên AI, mỗi chúng ta đều có cùng một điểm xuất phát. Bạn có thể chạy bao xa và bay cao bao nhiêu, điều này hoàn toàn tùy thuộc vào bạn.
Những gì AI sẽ mang lại cho chúng ta trong tương lai có thể mang đến cho nhiều người hơn cơ hội được “là chính mình”.
Dưới bầu trời đích thực, chim sẽ không mất đi khả năng bay.
Gió có thể thổi bay cát, nhưng không thể thổi bay loài bướm.
Thủy triều của thời đại có thể rất mãnh liệt nhưng không thể cuốn trôi được những chú cá bơi theo thủy triều.
Vậy cho nên, đừng lo lắng, tìm ra hướng đi cho riêng mình, vỗ cánh và phát triển khả năng bay trong thời đại mới.
